Czy masz w zimie trudności z koncentracją? To nie tylko kwestia braku światła

Naukowcy wykazali, że w ciepłe miesiące wewnętrzny zegar biologiczny pobudza naszą aktywność neurologiczną.

Zaktywizowanie się do jakiejkolwiek działalności zimą bywa trudne. Mroczne poranki nie zachęcają do wychodzenia z domu, a w pochmurną pogodę senna atmosfera wydaje utrzymywać się przez cały dzień. To, że w miesiące zimowe nasza kondycja wydaje się gorsza, nie jest odkryciem. Teraz jednak naukowcy zbadali to laboratoryjnie i stwierdzili, że wynika to nie tylko z braku słońca – nasz organizm naturalnie przestawia się na zimowanie.

Aby dowiedzieć się, w jaki sposób nasz mózg zmienia swoją aktywność w ciągu roku, naukowcy z Uniwersytetu w Liege w Belgii zwerbowano 28 młodych, zdrowych ochotników, których poddawano testom regularnie co miesiąc, dając im do rozwiązania dwa zadania badające zdolności poznawcze.

Jeden test mierzył poziom koncentracji, drugi pamięć roboczą, która odnosi się do ilości informacji, jaką mózg jest w stanie zgromadzić i przetworzyć do pracy w krótkim okresie.

Za każdym razem przed przystąpieniem do testów uczestnicy byli najpierw trzymani w specjalnie oświetlonym pokoju przez cztery i pół dnia. Każdorazowo też monitorowano pracę ich mózgu za pomocą aparatury MRI, aby przeanalizować, w jakiś sposób mózg pracował w poszczególnych porach roku.

Wyniki osiągnięte podczas testów nie różniły się znacznie w zależności od pory roku, jednak w miesiącach zimowych umysły uczestników pracowały zdecydowanie bardziej ospale. Największa aktywność mózgu podczas testu uwagi została osiągnięta tuż po letnim przesileniu, najniższa natomiast odwrotnie – po przesileniu zimowym.

W testach pamięci roboczej największa aktywność mózgu wystąpiła natomiast w okresie jesiennej równonocy, najniższy poziom funkcji poznawczych został zanotowanych w okresie równonocy wiosennej.

„Reakcje mózgu na obydwa zadania różniły się znacząco w poszczególnych sezonach. Ludzie kilka tysięcy lat temu byli bardzo zależni od rytmu pór roku, nie jest więc zaskoczeniem dopatrzenie się tej sezonowości w pracy organizmu, podobnie jak ma to miejsce u innych gatunków” skomentował Gilles Vandewall przewodzący grupie badawczej.

Wiemy już od dawna, że pory roku mogą mieć wpływ na nastrój.

Przeprowadzone przez Belgów badanie może być natomiast pierwszym dowodem na to, że rolę odgrywa również zmiana w procesach aktywności naszego mózgu. Wyniki tak naprawdę bardziej zaciemniają naszą dotychczasową wiedzę – jak wykazał eksperyment, na pracę mózgu nie ma bowiem wpływu poziom światła, jak do tej pory sądzono.

Jak komentują inni naukowcy ze środowiska „wiele z sezonowych zmian może mieć wpływ na regulację naszego rytmu, włączając w to długość dnia (czas naświetlania), temperatury, wilgotność, aktywność fizyczną i ilość społecznych interakcji. Jako że w badaniu nie analizowano wpływu wszystkich tych czynników, nie da się jednoznacznie powiedzieć, który z nich był odpowiedzialny za sezonowe zmiany” mówi Sam Wong.

Nie mniej jednak badania dostarczają nam kolejnego dowodu na to, że nasza trudność z pracą w zimie nie jest jedynie wymysłem meteopatów.