Co pamięta Twój pies?

Podobno słonie nigdy nie zapominają. Okazuje się jednak, że to psy z pewnością mają rodzaj pamięci podobny do naszej i są w stanie  przywoływać swoje doświadczenia.

Naukowcy z Family Dog Project, na czele z dr Claudią Fugazzą, od wielu lat badają zachowania, pamięć psów i ich relację z człowiekiem. Stosunkowo niedawno dokonali kolejnych obserwacji, tym razem właśnie na polu psiej pamięci i jak się okazuje, nasz Burek też ma swoje wspomnienia!

O co chodzi z tą pamięcią?

Psychologowie zwykle dzielą pamięć na trzy podstawowe rodzaje. Pierwszy, czyli pamięć proceduralna to podstawowy proces występujący na pewno u wszystkich kręgowców,  który pozwala nam zdobywać nowe umiejętności. To dzięki niej nie zapomina się o słynnej jeździe na rowerze. Podobnie o myciu zębów, wiązaniu butów czy smarkaniu w chusteczkę. Drugi rodzaj pamięci to pamięć semantyczna, a więc czysta faktografia. Zimą jest zimno, latem gorąco, kod do karty kredytowej ma 4 cyfry, a kamień jest twardy i boli gdy się nim uderzy w głowę.

Jednak to nie wszystko. W końcu pamięć wszystkim kojarzy się przede wszystkim z naszymi wspomnieniami. Możliwością przypominania sobie pięknych chwil lub, co zdecydowanie mniej polecamy, rozdrapywania ran. Za to odpowiada pamięć epizodyczna, za sprawą której pamiętamy naszą maturę, pierwszy pocałunek, czy finał Mistrzostw Świata z 2002 roku. Pamięć epizodyczna opisuje to, co Steven Pinker określa jako: „kiedy i gdzie kto komu co zrobił”. Co ciekawe, do niedawna uznawano ją za ten rodzaj pamięci, który jest zarezerwowany wyłącznie dla człowieka, ale jak się okazuje nie jest to takie proste. Świadczą o tym najnowsze badania analizujące pamięć psów.

„Do it” – powtórz co zapamiętałeś

Przeprowadzany eksperyment polegał najpierw po prostu na zabawie w „zrób to co ja”. Pies był proszony o powtórzenie prostych czynności w stylu dotknięcie parasola, wejście na schodek, za co oczywiście otrzymywał pyszny smakołyk. Zabieg ten powtarzano również po odroczeniu, po upływie kilku minut i pies wciąż pamiętał o co chodzi. To jednak nie wszystko, a właściwie dopiero początek!

Dla ustalenia czy psy posiadają coś na kształt pamięci epizodycznej bardzo ważne było sprawdzenie jej funkcjonowania w momencie gdy zwierzę nie skupia się na danej czynności oczekując nagrody. Dlatego zmieniono komendę i zawsze po jej wykonaniu przez eksperymentatora pies musiał się położyć. Opcja dla niego dużo lepsza, bo to właściciel biegał, dotykał parasoli i robił inne dziwne rzeczy. Jednak nagle znowu zamiast „leżeć” padła komenda odnosząca się do powtórzenia. Konsternacja. Zaskoczenie u zwierząt określa się poprzez dłuższe wpatrywanie się w danym punkt, osobę. Psy były zdziwione. Jednak gdy już westchnęły nad dziwactwami i brakiem zrównoważenia eksperymentatorów biegły bezbłędnie wykonać daną czynność. Co niezwykle istotne, powtarzano to także z zachowaniem odstępu czasowego pomiędzy wykonaniem czynności a komendą, najpierw minutowego, a potem nawet godzinnego. Wyniki pozostały pozytywne (video abstrakt eksperymentu).

Powspominać szczenięce lata

Problem, który zawsze pojawia się w tego rodzaju badaniach dotyczących zwierząt to problem skali. Rzecz jasna nawet po tym wielkim odkryciu trudno porównać naszą pamięć epizodyczną i pamięć psów. Jednak nie o to chodzi. Raczej o to, że psi mózg jest również w pewnym sensie zdolny do zapamiętywania śladów pamięciowych na temat różnych zdarzeń, które wydarzyły się w danym miejscu i danym czasie. To również dzięki temu tak świetnie się rozumiemy z naszymi czworonogami. Chociaż swoją droga lepiej się może nie zastanawiać co też ten pies naprawdę może pamiętać… Poza tym, teraz gdy jest Ci smutno nie tylko możesz przytulić się do swojego pupila i wylać morze łez w jego futro. Okazuje się, że możecie razem nawet powspominać lepsze czasy, na przykład wspólną podróż do mięsnego.

Źródło