Ocieplenie klimatu wywołało zmianę w polu grawitacyjnym Ziemi!
Model geoidy Ziemi stworzony przez GOCE. Kolory na modelu obrazują różnice w wysokości (-100 lub +100 m) od idealnej geoidy. Czerwień i żółć obrazują wysokie wartości, niebieski niskie. (fot. ESA)
Efekt cieplarniany oddziałuje na naszą planetę na wiele różnych sposobów, jednym z najbardziej zaskakujących są zmiany w ziemskiej grawitacji!
Siły grawitacji nie są wszędzie takie same na powierzchni planety – zmieniają się nieznacznie w zależności od miejsca. Wpływ na siłę przyciągania mają takie czynniki jak obrót planety, rozłożenie gór i rowów oceanicznych ale przede wszystkim gęstość podłoża. Natomiast według danych dostarczonych przez satelitę Europejskiej Agencji Kosmicznej topnienie pokrywy lodowej Antarktydy spowodowało zmianę w polu grawitacyjnym Ziemi! Efekt cieplarniany pozostawił trwały ślad we właściwościach fizycznych naszej planety!
Antarktyda jest największym na ziemi obszarem zamarzniętej wody, liczącym 22 miliony km kwadratowych. Jest też magazynem 90% zasobów wodny pitnej. Naukowcy poddali analizie dane dostarczone przez satelitę GOCE (Gravity Field and Steady-State Ocean Circulation Explorer) w celu lepszego zrozumienia mechanizmu topnienia pokrywy lodowej – które obszary topnieją najszybciej oraz, które oceany zasilają wody Antarktydy.
Wizualizacja satelity GOCE na orbicie (fot. ESA)
Badacze analizowali wyniki, dostarczone przez satelitę GOCE z terenów nad Antarktydą, zebrane w okresie od listopada 2009 do czerwca 2012 roku. Sonda wyposażona w system pomiaru wysokiej rozdzielczości była w stanie dokładnie przebadać dynamikę topnienia lodowców dla poszczególnych basenów wód antarktycznych, dostarczając naukowcom najdokładniejszego modelu grawitacyjnego północnej półkuli, jaki kiedykolwiek został stworzony. Wyniki badają obecnie m. in. naukowcy z Niemiec, Holandii i Stanów Zjednoczonych.
Dane zebrane w tym czasie przez satelitę, zarejestrowały m. in. zmiany następujące w pokrywie lodowej. Obecnie tempo w jakim zanika lód na zachodniej Antarktydzie przyspiesza trzykrotnie każdego roku (od 2009 r. kiedy rozpoczęto pomiary). Obliczono też, że między 2011 a 2014 rokiem cała powierzchnia Antarktydy kurczyła się o 125 km sześciennych każdego roku.
Analizując wyniki naukowcy odkryli, że zanik lodu z terenów zachodniej Antarktydy między 2009 i 2012 zmniejszył gęstość pokrywy, co spowodowały spadek w polu grawitacyjnym regionu! Oznacza to, że na tym obszarze Ziemi siły grawitacji stały się nieco słabsze niż wcześniej!
Zmiany są niewyczuwalne dla człowieka, pytanie jednak czy nie zmieni się to w miarę topnienia większej ilości arktycznego lodu. Jak widać jednak nasz wpływ na planet jest o wiele większy niż sądzimy.
Wizualizacja pola grawitacyjnego w Antarktydzie Zachodniej. (Fot. ESA/DGFI/Planetary visions)
