Znasz język obcy? Skala CEFR prawdę Ci powie

W realiach XXI wieku, kiedy to szybkie podróżowanie po całym świecie oraz międzynarodowa wymiana informacji nie są już niczym niezwykłym, nie tylko warto, ale wręcz należy uczyć się języków obcych, żeby móc swobodnie korzystać ze zdobyczy cywilizacji. Osoby decydujące się na naukę języka obcego, najczęściej wybierają angielski, choć dużym zainteresowaniem cieszą się również kursy języka niemieckiego, hiszpańskiego lub włoskiego. Nawet przy rosnącym popycie na naukę języków egzotycznych, na przykład chińskiego lub arabskiego, angielski dla dzieci i dla dorosłych pozostaje najpopularniejszym wyborem.

Znajomość języka angielskiego wśród mieszkańców różnych regionów świata od lat jest przedmiotem badań statystycznych i globalnych rankingów, takich jak EF EPI, czyli English Proficiency Index. Testy w ramach EF EPI przeprowadzane są w 100 krajach, również w Polsce. W 2021 roku Polacy uplasowali się na 16. miejscu w tym rankingu, a od prawie 10 lat utrzymują się w gronie 20. krajów z najlepszymi wynikami – nie mamy się więc czego wstydzić!

Nieco gorzej wypadają statystyki, mówiące o tym, jaki odsetek Polaków legitymuje się znajomością języków obcych. Okazuje się, że choć prawie 50% naszych rodaków zna jeden język obcy, to ponad 30% Polaków nie potrafi porozumiewać się w żadnym innym języku niż ojczysty. Kilkanaście procent obywateli Polski zna dwa języki obce, natomiast poliglotów posługujących się trzema i więcej językami obcymi jest w naszym kraju tylko kilka procent.

Jak dobrze umiesz? Skala CEFR

Dobrze jest znać język obcy; a jeszcze lepiej wiedzieć, w jakim stopniu go poznaliśmy. Aby ułatwić i ujednolicić określanie poziomu biegłości językowej Rada Europy ustanowiła skalę CEFR („Common European Framework of Reference for Languages”, co w tłumaczeniu na język polski oznacza „Europejski System Opisu Kształcenia Językowego”).

Skala CEFR obejmuje sześć poziomów, podzielonych na trzy grupy pod względem zaawansowania umiejętności posługiwania się językiem obcym. Pod uwagę bierze się stopień rozumienia komunikatu w języku obcym, zarówno w formie pisemnej, jak i w mowie. Oceniana jest również umiejętność budowania wypowiedzi ustnej w tym języku oraz pisania tekstów o różnym stopniu skomplikowania.

Poziom podstawowy (A)

W tym zakresie mieszczą się osoby, które opanowały język obcy w stopniu minimalnym, pozwalającym na bardzo podstawową komunikację, a więc w praktyce są dopiero na początku nauki. W ramach poziomu A wyróżnia się dwa stopnie:

• A1 (Beginner) – rozumiemy pojedyncze słowa oraz proste zdania na podstawowe, codzienne tematy, jeśli rozmówca wymawia je powoli i wyraźnie; umiemy przeczytać i zrozumieć proste komunikaty, np. ogłoszenia; potrafimy się przedstawić, zbudować krótką wypowiedź i prowadzić prostą rozmowę, zwykle z pomocą rozmówcy;

• A2 (Pre-Intermediate) – rozumiemy najczęściej używane słowa, dotyczące nas i spraw z naszej codzienności oraz ogólny przekaz komunikatów mówionych; czytamy i rozumiemy proste, krótkie teksty, np. broszurki lub menu w restauracji; potrafimy załatwić prostą sprawę i przeprowadzić kilkuzdaniową konwersację.

Poziom średnio zaawansowany (B)

Osoby, które osiągnęły poziom średnio zaawansowany, mogą pochwalić się znacznie większą swobodą komunikacji niż w przypadku osób początkujących. Na tym poziomie również wyróżnione zostały dwa stopnie:

• B1 (Intermediate) – znamy ok. 2500 słów w języku obcym i umiemy budować z nich poprawne gramatycznie zdania, zarówno w mowie, jak i piśmie; rozumiemy przekaz dotyczący codziennych tematów; spontanicznie porozumiewamy się w większości sytuacji, potrafimy mówić również o sprawach abstrakcyjnych, np. zamierzeniach lub emocjach;

• B2 (Upper-Intermediate) – nasze słownictwo obejmuje ok. 4000 słów; rozumiemy bardziej złożone wypowiedzi, zarówno dotyczące tematów konkretnych, jak i abstrakcyjnych, umiemy też prowadzić swobodną rozmowę; oglądanie filmów z oryginalną ścieżką dźwiękową i czytanie książek w języku obcym również nie stanowi dla nas problemu.

Poziom zaawansowany (C)

Poziom zaawansowany jest zwieńczeniem kilku lat nauki języka obcego i nagrodą dla wytrwałych. Taki nakład pracy i czasu zdecydowanie wart jest zdobytych dzięki temu umiejętności.

• C1 (Advanced) – komunikujemy się z otoczeniem na dowolny temat niemal tak samo swobodnie, jak w języku ojczystym; budujemy złożone wypowiedzi, np. eseje; potrafimy dopasować styl wypowiedzi do kontekstu; czytamy długie teksty fachowe i literackie;

• C2 (Proficient) – posługujemy się językiem prawie tak samo sprawnie jak native speakerzy; nie mamy żadnych trudności w rozumieniu przekazu mówionego lub pisanego.

Jak określić swój poziom?

Nie jest łatwo ocenić samego siebie. Psychologowie zauważyli, że ludzie mają naturalną tendencję do zawyżania swojego poziomu względem rzeczywistych kompetencji. Aby określić swój stopień znajomości języka, najlepiej rozwiązać służący do tego test językowy (dostępny online, np. na stronie internetowej szkoły języków obcych Moose w Krakowie). Uzyskane w nim wyniki jednoznacznie wskażą, w jakim przedziale się mieścimy.