Zobacz 10 genetycznie zmodyfikowanych produktów

Genetycznie zmodyfikowane jedzenie jest powodem wielkiej debaty. Niektórzy nie chcą mieć nic wspólnego z GMO, podczas gdy inni są fanami. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, ile z dzisiejszych odmian owoców i warzyw istnieje dzięki uważnemu, wyselekcjonowanemu procesowi hodowania. Do tego stopnia, że oryginalne wersje tych popularnych produktów mogłyby być dla dzisiejszego smakosza nierozpoznawalne.

10. Marchew

Najwcześniejsza znana uprawa marchwi odbywała się w X wieku na terenach Azji Mniejszej i Persji. Zanim jej hodowaniem zaczęli zajmować się ludzie, dzika marchew była powszechna na całym świecie. Jej nasiona liczące sobie nawet do 5000 lat odnajdywano na terenie Europy.

Oryginalna marchewka była mała i biała, a kształtem przypominała bardziej rośliny korzenne o rozwidlonych końcówkach. Najprawdopodobniej starożytne kultury używały jej, jako rośliny leczniczej.

Uważa się, że transformacja marchewki w pomarańczowy, słodki i mniej cierpki odpowiednik oryginału dostępny obecnie wszędzie, wymagała wieków hodowli. Dzisiejsza pomarańczowa marchew znana jest, jako karoten lub marchew zachodnia, podczas gdy jej kuzyni nazywani są marchwią azjatycką lub wschodnią, która posiada fioletowe, lub czasem żółte korzenie.

9. Bakłażan

Z niczym innym nie można pomylić tego dużego, fioletowego i błyszczącego warzywa. Bakłażany jednak występują w wielu odmianach. Pierwsze z nich udomowiono w rejonach znanych dziś jako Indie i Burma. Poza tymi krajami bakłażany obecnie rosną powszechnie w północnej Tajlandii, Laosie, Wietnamie i południowo-zachodnich Chinach.

Angielska nazwa bakłażana – eggplant – rzekomo ma swoje korzenie w okupowanych przez Brytyjczyków Indiach, gdzie rośliny te miały jajowaty kształt i były białe. Ponadto zapiski datowane na 300 lat p.n.e., opisują go na rozmaite sposoby – jako „niebieski” owoc, królewski melon, a nawet roślinę z kolcami.

W ciągu wieków bakłażany migrowały przez Azję, Bliski Wschód, Europę i Amerykę Północną a ich różne formy często stawały się częścią sztuki i literatury tworzonej w tamtych rejonach.

9. Banan

Ten soczysty, żółty owoc dodawany często do szkolnych śniadaniówek zaczęto uprawiać w Papule Nowej Gwinei pomiędzy 7000 a 10 000 lat temu. To kolejna roślina jadalna, występująca w różnych odmianach, z których większość można spotkać dziś w Azji.

Długa, żółta odmiana, zwana Cavendish, to rezultat wieków ich starannej hodowli przez pracowitych rolników. Pochodzi od dwóch dzikich odmian bananów: Musa acuminata i Musa balbisiana. Ta pierwsza posiada dość nieprzyjemny smak, gdy jest niedojrzała a druga to krótka, przysadzista mała rzecz z mnóstwem twardych, grochowatych nasion w środku.

Tysiące lat temu, plantatorzy bananów odkryli, że skrzyżowanie tych dwóch roślin czasami skutkuje wyprodukowaniem słodkiego, żółtego, bezpestkowego owocu, bogatego w składniki odżywcze. I jako że ta odmiana nie posiada nasion, takie banany muszą być produkowane z pomocą ludzi przez aseksualne rozmnażanie (inaczej zwane klonowaniem).

Ta forma reprodukcji czyni Cavendish znacznie bardziej podatną na choroby odmianą, niż jej zatwardziali protoplaści, a z uwagi na ich jednakowe genetyczne właściwości, zabijająca banany zaraza mogłaby z łatwością unicestwić całe plantacje. Z tego powodu, rolnicy są bardzo ostrożni przy ich produkcji, aby świat nie doznał nagle bananowej apokalipsy.

7. Pomidor

„Mały Dziki Sutener” (ang.: Wild Tiny Pimp) może brzmi jak dość niefortunna uliczna nazwa, lecz w rzeczywistości jest nazwą gatunku pomidora. Właściwie jest to gatunek, od którego wzięły początek wszystkie inne odmiany pomidorów. Naukowa nazwa brzmi Solanum pimpinellifolium.

Dzisiaj te pomidory wielkości ziarna grochu rosną na chropowatych pnączach w północnym Peru i południowym Ekwadorze. Mieszkańcy Ameryki Południowej zajęli się ich uprawą jeszcze przed pojawieniem się na ich lądzie Kolumba. Później, trafiły do Europy, a następnie z powrotem, do Ameryki Północnej.

Obecny każdy pomidor znajdujący się w szerokim asortymencie gatunków pochodzi od tej maleńkiej odmiany. Co ciekawe, różnica genetyczna między nimi wynosi nie więcej niż 5%. Krzyżowanie współczesnych odmian z wcześniejszymi, dzikimi gatunkami, włączając Solanum pimpinellifolium, skutkuje wyprodukowaniem rośliny odporniejszej i mniej podatnej na choroby.

6. Arbuz

Istnieje wiele teorii na temat tego, skąd właściwie wzięły się arbuzy. Historycy zgadzają się jedynie w tym, że pierwsze z nich rosły gdzieś w Afryce, a następnie rozpowszechniły się na terenach śródziemnomorskich, aż w końcu trafiły do Europy.

Harry Paris, ogrodnik w Organizacji Badań Rolnych w Izraelu, wywnioskował, że najwcześniejszy przodek arbuza uprawiany był w Egipcie około 4000 lat temu. Starożytny owoc był twardy, gorzki i bladozielony – czyli daleki od jego współczesnego słodkiego, soczystego odpowiednika.

Dlaczego więc Egipcjanie poświęcali swój czas i energię na hodowanie czegoś takiego?

Paris uważa, że uprawiano je głównie dla ich wody. Podczas okresów suszy, arbuzy zawierające jej spore ilości rozbijano na papkę i odzyskiwano z niej wodę. Twierdzi również, że to właśnie Egipcjanie rozpoczęli selektywny proces hodowlany, który doprowadził do powstania arbuzów takich, jakie znają dziś wszyscy.

5. Kukurydza

Ciężko wyobrazić sobie świat bez tej niezbędnej, podstawowej uprawy. Kukurydza była jedną z pierwszych roślin uprawianych od początków agrokultury człowieka, mających miejsce około 10 000 lat temu na obszarze, który dziś znany jest, jako Meksyk. Z początku kolby kukurydzy były bardzo małe i dzięki sztucznej selekcji z czasem stawały się większe.

Starożytnym przodkiem kukurydzy była roślina trawiasta, zwana teosinte. Nie przypomina z wyglądu kukurydzy, chociaż obie rośliny produkują ziarenka. Jednak na poziomie genetycznym są one do siebie bardzo podobne.

Genetyk George Beadle w swoich eksperymentach odkrył, że tylko pięć chromosomów jest odpowiedzialnych za najbardziej zauważalne różnice, między tymi dwoma roślinami. Teosinte na przestrzeni czasu został poddany małym zmianom genetycznym, które w rezultacie doprowadziły do powstania obecnej kukurydzy.

4. Brzoskwinia

Owoc ten ma długą historię. W istocie odnalezione w Chinach skamieliny pestek brzoskwini mają w przybliżeniu 2.5 miliona lat. Były one mniejsze niż dzisiejsze odmiany i bardziej przypominały małe czereśnie i posiadały bardzo mało miąższu.

Około 3000 lat zajęło brzoskwini osiągnięcie jej znanego dzisiaj wyglądu. Nie jest zaskoczeniem, że brzoskwinie odgrywały ważną rolę w chińskiej kulturze. Symbolizują długowieczność i można je znaleźć na każdym targu w całym kraju.

3. Awokado

Ten mięsisty owoc, odpowiedzialny za smakowitość guacamole był oryginalnie przekąską prehistorycznych olbrzymich ssaków 65.6 miliona lat temu. Co więcej te ssaki były również jedynym środkiem transportu dla awokado, gdyż zwierzęta pożerały je w całości, a następnie wydalały ich nasiona w innych lokalizacjach.

Oryginalne awokado miało większą pestkę i znacznie mniej miąższu. Jakiś czas po tym, jak wielkie ssaki wyginęły, ludzie zajęli się uprawą tego owocu.

2. Papaja

Papaję można zjeść dziś na całym świecie, lecz jej początki miały miejsce w tropikalnym klimacie Ameryki Łacińskiej. Obecna wersja komercyjnej papai pochodzi od dzikiej papai, o bardzo odmiennym wyglądzie.

Dzika papaja jest okrągła i ma rozmiar śliwki. Niektóre gatunki przypominają nawet ziarno kakaowca. Starożytni Majowie byli pierwszymi, którzy zaczęli uprawę papai, około 4000 lat temu. Hodowla tego owocu była skomplikowanym procesem, ponieważ sadownik nie wiedział, z których nasion wyrośnie owoc, dopóki faktycznie nie zaczęły rosnąć.

1. Dynia

Oryginalna angielska nazwa dyni (pumpkin) pochodzi od greckiego słowa „pepon”, co oznacza „duży melon”. Uważa się, że pierwsze dynie pojawiły się w czasach wczesnej Ameryki. Najwcześniejsze okazy były wielkości piłeczki tenisowej, miały gorzki smak oraz były trujące na surowo.

Tylko duże prehistoryczne ssaki mogły je jeść bez obaw, więc to one były odpowiedzialne za rozprzestrzenianie ziaren. Po wyginięciu zwierząt dynie mogły zniknąć razem z nimi, gdyby nie człowiek i jego uprawa.

Ludzie znajdywali wiele zastosowań dla wydrążonych dyń, używając ich na przykład jako pojemniki na wodę. W końcu zaczęli ją również jeść, zachowując ziarna tych smaczniejszych do ponownego zasiania.