Jedzenie przyspiesza procesy starzenia – przynajmniej w przypadku węży

Co przyśpiesza procesy starzenia się organizmu? Z pewnością palenie, ekspozycja na słonce, niedobory ruchu. Okazuje się, że dla niektórych gatunków zwierząt może to być również podstawowa czynność życiowa, czyli jedzenie!

Jedzenie stanowi fundament przetrwania, w jaki sposób może więc wpływać na przyspieszenie śmierci?

Jedzenie, poza niezdrową dietą, nigdy nie zostało przez naukowców uznane jako czynnik szkodliwego działania dla organizmu. To jednak okazuje się nie być uniwersalną prawdą w świecie przyrody. Naukowcy badający węża zbożowego stwierdzali, że sam akt jedzenia, w tym przypadku myszy, zwiększa ilość uszkodzeń oksydacyjnych w organizmie gada o prawie 180%.

Uszkodzenia oksydacyjne są rodzajem uszkodzeń komórkowych, spowodowanych gdy komórki wchodzą w reakcję z tlenem. Tego rodzaju uszkodzenia można porównać do rdzewienia metalu lub procesu spalania – to jest utlenianie, które jako proces odbywający się na materii organicznej, zawsze jest czynnikiem uszkadzającym organizm.

Zwykle proces ten przebiega w minimalnym stopniu, który z drugiej strony jest podstawą naszego funkcjonowania. Większość organizmów żywych „napędzanych” jest przez procesy utleniania – czyli spalania „paliwa” dostarczonego do ciała.

Niesamowitych wniosku na ten temat dostarczył zespół pod kierownictwem dr Zach Stahlschmidta z University of the Pacific. Za każdym razem, gdy wąż zbożowy je posiłek, narastają u niego uszkodzenia. Co ciekawe mimo, iż jedzenie jest czynnością powtarzaną regularnie, organizm gada nie balansuje uszkodzeń ciała odpowiednią ilością wsparcia zabezpieczającego.

Zarejestrowany poziom uszkodzenia był podobny lub nawet większy, jak w przypadku zniszczeń wywołanych u innych zwierząt np. przez lot na dystansie 200 km lub kształtowanie odpowiedzi systemu immunologicznego na atak bakterii. Obydwie te czynności wydają się niezwykle stresujące i mogą powodować uszkodzenia oksydacyjne, co zadziwia zniszczenia te okazują się być niższe u innych zwierząt, niż te wywołane posiłkiem w przypadku węża.

Szukając odpowiedzi na pytanie, dlaczego podczas przyswajania posiłku, wzrasta ilość cząstek utleniających, warto przyjrzeć się bliżej pracy systemu immunologicznego. System odpornościowy zwierzęcia ma za zadanie chronić organizm poprzez neutralizację mikrobów, które są pochłaniane wraz z posiłkiem. Ma to jednak poważny skutek uboczny – olbrzymia ilość cząsteczek utleniających uwalnia się w trakcie procesu do organizmu.

System immunologiczny przyspiesza swoje działanie podczas spożywania posiłku przez węża: uwalnia reaktywne cząsteczki tlenu, w celu zabicia szkodliwych mikroorganizmów w żywności i pomaga tym samym chronić organizm przed chorobami. Jednak cząstki wpływają również na komórki gada, uszkadzając DNA, proteiny i inne krytyczne fragmenty komórek ciała.

Czy zatem sekretem zdrowia dla gada jest przestać jeść? Wyniki badań rodzą pytanie o to, czy tendencja ta jest powszechna w świecie zwierząt – czy pozostałe gatunki też muszą radzić sobie z takim stopniem uszkodzenia oksydacyjnego? Odżywianie jest kwestią przetrwania, jak widać jednak każdy zysk niesie ze sobą koszty.