Czy wiesz, że Polska była kiedyś potęgą naftową?
Ropa naftowa to ciekła kopalina, mieszanka naturalnych węglowodorów. Używa się jej w kosmetyce, przemyśle chemicznym a także w gospodarce energetycznej. Jej występowanie często łączy się ze złożami gazu ziemnego. Co ciekawe, Polska jest kolebką przemysłu naftowego.
Już w XVI wieku, w Bieczu używano ropy do sygnalizacji nadchodzącego zagrożenia. Najstarszy na świecie szyb znajduje się we wsi Siary (nieopodal Gorlic), pochodzi on z 1852 roku i powstał dzięki Stanisławowi Jabłonowskiemu. Pierwszy szyb dostał nazwę Stanisław i miał 22 metry głębokości. Książę Jabłonowski wybudował również fabrykę asfaltu w Kobylance. W 1854 dzięki Ignacemu Łukasiewiczowi, Tytusowi Trzecieskiemu i Karolowi Klobassa-Zreneckiemu powstała kopalnia w Bóbrce, w pobliżu Krosna.
Tablica upamiętniająca Praktyczną Szkołę Wiercenia Kanadyjskiego w Ropiance
Szyby były ręcznie drążone, między 1854 a 1880 powstało ich ponad 60. Ich głębokość jest różna, waha się od 14 do 150 metrów. Ropę wydobywano również w kopalni w Lipinkach, należącej do hrabiny Jadwigi Straszewskiej (kopalnia powstała w 1854). Rafineria ta produkowała jako pierwsza w Galicji parafinę, którą eksportowano do wielu państw europejskich.
Szyby w muzeum w Bóbrce
Piotr Mikolash w 1853 przekonał dyrekcję szpitala we Lwowie do zastosowania lamp naftowych. Dzięki zabiegowi przeprowadzonym na Władysławie Choleckim (atak wyrostka robaczkowego), który był przeprowadzony przy oświetleniu lamp, informacja na temat wykorzystania ropy do oświetlenia rozniosła się błyskawicznie. W 1862 Henryk Walter zastosował pierwszą polską wiertnicę ręczną, co umożliwiło pogłębianie powstałych wcześniej szybów. W 1856 został założony pierwszy polski zakład destylacji w Ulaszowicach (dzisiejsze Jasło).
Pomnik pierwszej naftowej lampy ulicznej, Gorlice.
W 1884 w Gorlicach powstaje jedna z najstarszych rafinerii naftowych. Co ciekawe pierwszy szyb naftowy w USA (w Pensylwanii) powstał dopiero w 1859 roku. Dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarki i motoryzacji w XX wieku gwałtownie wzrosło zapotrzebowanie na ropę. Po I Wojnie wydobycie światowe wynosiło około 54 mln ton, a tuż przed II Wojną Światową już 300 mln ton. Po wojnie wydobycie było coraz bardziej intensywne, zaczęto więc poszukiwania nowych złóż. Dzisiaj naukowcy starają się szukać nowych źródeł energii, tak, aby uniezależnić się od ropy, której posiadamy coraz mniejsze pokłady. Warto pamiętać jednak, że to Polska była kiedyś potęgą naftową.
