Wszystko o zamarzaniu
Przed nami sezon na mrozy. Prócz ślizgawek na chodniku i niebezpiecznych sopli, zima ma do zaoferowania również coś przyjemniejszego – niezwykłe formacje ze szronu i delikatnego lodu.
Aby zobaczyć te przepiękne struktury, będziecie musieli jednak z pewnością udać się za miasto – zwróćcie uwagę czy uda wam się zaobserwować któreś z tych zjawisk.
Mróz na oknach
Piękne lodowe wzory pojawiające się niekiedy na oknach, powstają na skutek działania niskich temperatur na zewnątrz i wilgotnego powietrza w środku.
Para wodna z wilgotnego powietrza skrapla się w formie mrozu na zewnętrznej powierzchni okna. W ten sposób powstają skomplikowane i piękne wzory, to jednak jaki ostatecznie przyjmują kształt, zależy od powierzchni szyby.
Wszelkie zadrapania, pozostałości środków czyszczących, smugi – wszystko to może wpłynąć na wygląd i wzrost szronu.
Współcześnie coraz rzadziej możemy zobaczyć ten przepiękny widok, ponieważ dobrze izolowane dwuszybowe okna skutecznie uniemożliwiają przedostanie się wilgoci na zewnętrzną szybę. Widok ten był powszechny w epoce nieszczelnych jednowarstwowych okien.
Szron i szadź
Szron powstaje z rosy, w analogiczny sposób, jak płatek śniegu z kropli wody. Gdy para wodna skrapla się do ciekłej wody, otrzymujesz krople deszczu i rosę. Gdy skrapla się bezpośrednio na lodzie, pojawi się szron.
Gdy mróz zamarza, w formie miniaturowych igiełek na całej powierzchni ziemi, nazywamy go szronem. Ale czasem kryształki stają się większe, tworząc wtedy tak zwaną szadź.
Szron nie jest rzadkością w zimowe dni, natomiast szadź powstaje, gdy w mroźnym powietrzu pojawia się źródło pary wodnej, która skrapla się na powierzchni np. drzew.
Jeśli chcielibyście spróbować wyhodować własny szron, musielibyście znaleźć wolne od wiatru, zimne pomieszczenie (na przykład szopę, stodołę) i wytworzyć w niej parę wodną – najprościej podgrzewając wodę. Po jakimś czasie przyozdobicie wnętrze mrożonymi kryształkami.
Kiedy chmury są zaś blisko ziemi, powstaje niekiedy mgła, składająca się z super przechłodzonych kropelek wody w temperaturze poniżej punktu zamarzania. Takie krople są w stanie ekspresowo zamarznąć w kontakcie z czymkolwiek, czasami tworząc dziwaczne soplowe formacje na skutek działania wiatru.
Szron naziemny
Jedną z najczęstszych form szronu jest ten powstający na powierzchni ziemi, a dokładnie na warstwie śniegu. Kryształki lodu tworzą się zwykle w nocy, a swoje piękno okazują rano, błyszcząc się w słońcu.
Delikatne lodowe igiełki na powierzchni warstwy śniegu powstają, gdy po całym dniu nieco nagrzany śnieg ochładza się w nocy. Zimne powietrze chłodzi w pierwszej kolejności zewnętrzną warstwę śniegu, w tym czasie woda ze środka paruje, tworząc na powierzchni delikatne igiełki.
Do rana śnieg zostanie pokryty warstwą miniaturowych kryształków – niekiedy całkiem sporych. Zwykle te delikatne struktury topnieją ponownie w kontakcie ze słońcem, dlatego ich widokiem mogą cieszyć się jedynie ranne ptaszki.
Lodowe kwiaty
Jedną z najrzadszych i najpiękniejszych formacji lodowych są znajdowane głównie w lasach mroźne kwiaty.
Typowy okaz wygląda jak puszysty kwiat bawełny wykonany z lodowych, zakrzywionych włókien. Lodowe kwiaty powstają zwykle na roślinach znajdujących się w pobliżu wody.
Włókna lodu powstają poprzez wypychanie zamrożonej wody z powierzchni rośliny np. przez jej łodygę, tworzą delikatne formacje. Nie wszystkie rośliny są jednak zdolne do wytworzenia takiego kwiatu. Do ich zaistnienia konieczne są również silne mrozy.
Źródło: Caltech