8 lat temu

Jeśli na Marsie rozwinęło się kiedyś życie, to prawdopodobnie w tym miejscu

Dziwnie ukształtowane wgłębienie może być najlepszym miejscem do poszukiwania śladów życia na Czerwonej Planecie.

mars-funnels_1024

Depresja została prawdopodobnie utworzona przez wulkan znajdujący się pod lodowcem. Miejsce to mogło stanowić ciepłe, bogate chemicznie środowisko dobre dla rozwoju mikroorganizmów.

Odkrycia zostały opublikowane w tym miesiącu w International Journal of Studies Solar System.

„Przyciągnęło nas to miejsce, ponieważ wyglądało na to, iż może zawierać niektóre z kluczowych składników potrzebnych dla życia – wodę, ciepło i składniki odżywcze” powiedział główny autor badań Joseph Levy, pracownik naukowy na Instytucie Geofizyki University of Texas.

Depresja znajduje się we wnętrzu krateru, wznoszącego się na krawędzi basenu Hellas, otoczonego przez starożytne osady polodowcowe.

Depresja Hellas. Źródło: Joseph Levy/NASA

Depresja Hellas. Źródło: Joseph Levy/NASA

Po raz pierwszy na to miejsce zwrócił uwagę Levy w 2009 roku, kiedy na zdjęciach powierzchni Marsa zauważył pęknięcia, wyglądające podobnie do „lodowych kotłów” występujących na Islandii i Grenlandii.

Formacje te powstały w efekcie aktywności wulkanów wybuchających pod pokrywą lodową. Podobny wygląd na Marsie ma również inny region w obszarze Galaxias Fossae.

Depresja Galaxias. Źródło: Joseph Levy/NASA

Depresja Galaxias. Źródło: Joseph Levy/NASA

„Te formy przestrzenne przykuły naszą uwagę, ponieważ dziwnie wyglądają. Załamują się koncentrycznie przypominając oczy byka” skomentował Levy.

Jednak dopiero w tym roku, zespół badawczy był w stanie dokładniej przeanalizować depresję z użyciem obrazów stereoskopowych, w celu stwierdzenia, czy zgłębienie powstało w wyniku podziemnej aktywności wulkanicznej, która roztopiła powierzchnię lodu, czy w efekcie zderzenia z asteroidą.

Badanie polegało na zastosowaniu par zdjęć wysokiej rozdzielczości do stworzenia cyfrowych modeli terenu, które umożliwiły szczegółową analizę ich kształtu i struktury w 3D.

(Lewy) wykres przedstawiający głębokość depresji Hellas w różnych punktach, a mapa topograficzna z depresją. (Prawy) wykres przedstawiający głębokość depresji Galaxias dołów w różnych punktach, a mapa topograficzna z depresją. photo credit: Joseph Levy / NASA

(Po lewej) wykres przedstawiający głębokość depresji Hellas w różnych punktach, mapa topograficzna z depresją. (Po prawej) wykres przedstawiający głębokość depresji Galaxias, mapa topograficzna z depresją. Źródło: Joseph Levy / NASA

„Dużym sukcesem badania było to, że byliśmy w stanie zmierzyć nie tylko kształt i wygląd depresji, ale także oszacować ile materiału ubyło, tworząc wgłębienia. Podgląd 3D pozwolił nam przetestować ideę wulkanu lub uderzenia” kontynuuje Levy.

Analiza wykazała, że obydwa zagłębienia mają nietypowy kształt lejka, z szerokim obwodem stopniowo zwężającym się wraz z głębokością.

„To nas zaskoczyło i sprowokowało do myślenia o procesie topnienia lodu w centrum depresji. To pozwoliło innym materiałom spływać ze zbocza do lejka”.

ice_cauldron

Erupcje wulkaniczne pod powierzchnią lodu mogą tworzyć formacje powierzchni nazwane „kotłami”, takich jak ten, który powstał na Islandii w Vatnajökull. Badania sugerują, że dziwnie ukształtowane wgłębienie na Marsie może być właśnie kotłem lodu. Źródło: Oddur Sigurðsson / Icelandic Meteorological Office

Po przetestowaniu dwóch scenariuszy badacze stwierdzili, że prawdopodobnie zostały one uformowane na różne sposoby.

Rozrzucenie odłamków materiału wokół depresji Galaxias sugeruje uderzenie, jednak historia geologiczna tego obszaru wciąż nie wyklucza wulkanicznego pochodzenia. W przeciwieństwie do tego depresja Hellas ma wiele oznak pochodzenia wulkanicznego. Brakuje otaczający otwór szczątków po uderzeniowych. Ponadto w depresji widoczny jest wzór załamań związanych ze stężonym usuwaniem lodu w wyniku topienia lub sublimacji.

„Interakcja lawy i lodu byłaby ekscytującym odkryciem, ponieważ to mogłoby wytworzyć środowisko, z ciekłą wodą i składnikami odżywczymi – chemicznymi elementami wymaganymi do powstania życia na Ziemi. Depresje Hellasa i Galaxias należy brać pod uwagę przy poszukiwaniu siedlisk życia na Marsie”.

Gro Pedersen wulkanolog z Uniwersytetu w Islandii zgadza się z tezą, że depresje są obiecującym miejsca dla przyszłych badań.

„Te cechy bardzo przypominają lodowe kociołki znane z Ziemi i właśnie dlatego są interesujące. Zarówno dlatego, że ich istnienie może dostarczyć informacji o właściwościach materiału podpowierzchniowego – potencjalnego istnienia lodu, jak i ze względu na możliwość wystąpienia interakcji lodowo-wulkanicznej”.

Co ciekawe, naukowcy przedstawili ostatnio nową teorię na temat powstania życia na naszej planecie. Stwierdzono, że to nie pierwotna zupa lecz właśnie podwodne kominy termalne są miejscami, gdzie prawdopodobnie powstały pierwsze żywe komórki.

Teoria ta mogłaby być prawdziwa także dla Czerwonej Planety.

Na podstawie materiałów University of Texas

Joseph S. Levy, Candidate volcanic and impact-induced ice depressions on Mars. Icarus, 2016; DOI: 10.1016/j.icarus.2016.10.021