Badania DNA wykazały, że żyrafy to 4 osobne gatunki!

Różnice są tak duże jak pomiędzy niedźwiedziem polarnym a brunatnym.

Do tej pory naukowcy uważali żyrafy za jeden gatunek składający się z kilku podgatunków. Teraz, przyglądając się bliżej DNA tych zwierząt, wyszczególniono cztery osobne gatunki żyjące w Afryce.

Naukowcy zabrali się do analizy bogatego materiału genetycznego żyraf pod kątem tworzenia nowych metod ochrony tych zwierząt. Poszukiwali odpowiedzi na pytania o podobieństwa i różnice pomiędzy poszczególnymi grupami oraz potencjalnym wpływem translokacji zwierząt do obszarów chronionych.

Do analizy wykorzystano markery genetyczne w DNA mitochondrialnym. Badania ujawniły bardzo duże zróżnicowania w grupach, które wcześniej kwalifikowano do 9 podgatunków.

Zróżnicowania genetyczne okazały się zaskakująco duże jak dla jednego gatunku. W niektórych przypadkach różnica była tam wielka jak pomiędzy niedźwiedziem polarnym a brunatnym.

Okazało się więc, że ewolucja tych zwierząt była bardziej skomplikowana niż dotychczas sądzono. W końcu zaproponowano nową taksonomię, wyróżniającą cztery osobne gatunki żyraf.

Co więcej jak wykazano niektóre markery genetyczne są charakterystyczne tylko dla specyficznych gatunków, oznacza to, że wymiana genów pomiędzy poszczególnymi grupami zachodzi niezwykle rzadko, a być może nawet w ogóle. 

Taka izolacja genetyczna jest kolejnym argumentem by zakwalifikować zwierzęta jako odrębne gatunki a nie podgatunki.

„Byliśmy bardzo zaskoczeni wynikami, z naszych obserwacji; morfologia i różnice we wzorach na skórze żyraf są niewielkie. Aby potwierdzić nasze ustalenia użyliśmy wielu różnych metod analizy i zaangażowaliśmy prof. Uwe Fritza, aby upewnić się co do taksonomicznych implikacji. Nie chcieliśmy dzielić ani zbijać żyraf w grupy, wyniki mówią same za siebie, a ich przesłanie jest bardzo jasne” podsumowuje wyniki biolog Julian Fennessy.

Oprócz różnic w ubarwieniu i wzorach niektóre gatunki mają znacznie większe i liczniejsze ossikony, czyli charakterystyczne wypustki na głowie. Na przykład u żyraf z północnej Afryki występuje pięć różnych typów ossikonów, a u południowej tylko trzy.

Naukowcy nie są w stanie na razie powiedzieć nic na temat odmienności w zachowaniu poszczególnych grup. Pod względem rozmieszczenia zakresy występowania gatunków nie zawsze są wytyczone wyłącznie geograficznie, wygląda więc na to, że w grę wchodzić muszą jeszcze jakieś inne ekologiczne czynniki, które utrzymują grupy rozdzielone. Dodatkowo utrata siedlisk, fragmentacja i degradacja wynikające głównie ze wzrostu populacji ludzkiej są coraz częściej przyczyną izolacji poszczególnych grup żyraf od siebie na całym kontynencie.

Żyrafa Masajska

Posiada bardziej widocznie ciemniejsze plamki niż u pozostałych gatunków. Mają one kształt liści winorośli z wyszczerbionymi brzegami, rozdzielonymi nieregularnymi kremowo brązowymi liniami. Wzór ma swoją kontynuację na nogach.

Żyrafa siatkowa

Pomarańczowo-brązowe wzory układają się według widocznej sieci grubych białych linii, które często mają kontynuację na nogach zwierzęcia.

Żyrafy południowe

Odmiana angolska (G. g. angolensis) ma stosunkowo jasne ubarwienie z dużymi nierównymi, poszczerbionymi łatami, które pokrywają całe nogi.

Żyrafa południowa (G. g. giraffa) łaty w kształcie gwiazdy na bardziej złocistym niż kremowym tle, rozciągając się na całość nóg.

Żyrafy północne

Kordofan giraffe – blade i nieregularne wzory, dolne części nóg widocznie bielsze i bez wzorów.

Nubian giraffe – duże kasztanowe i prostokątne wzory rozmieszczone nieregularnie na białym lub kremowym tle. Dolne części nóg ponownie jaśniejsze i bez wzorów.

Zachodnia żyrafa – jest zauważalnie jaśniejsza w wyglądzie z prostokątnymi brązującymi łatami, rozdzielonymi grubymi liniami w kolorze kremowym. Dolne partie nóg blade i bez wzorów.

Główny autor publikacji David Brown w wywiadzie dla BBC News powiedział, że traktowanie wszystkich żyraf jako jedynego gatunku zaciera prawdę o nich, ponieważ niektóre gatunki znajdują się na krawędzi przetrwania, podczas gdy inne populacje liczą tylko kilka setek osobników i wymagają objęcia natychmiastową ochroną.