Pierwsza w historii zgoda na modyfikację genetyczną ludzkiego embrionu

Brytyjscy naukowcy dostali pozwolenie na modyfikację genomu ludzkiego embrionu – wiadomość ogłosiły 1 lutego brytyjskie Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA) zajmujące się kontrolą procesów sztucznego zapłodnienia. Jest to pierwszy w historii akt formalnego poparcia organów regulacyjnych dla tego rodzaju przedsięwzięcia.

„To niezwykle ważne. HFEA (…) stworzył precedens, który umożliwi rozwój tego typu badań”, mówi George Daley ze szpitalu Dziecięcego w Bostonie w stanie Massachusetts.

Organ pozytywnie rozpatrzył aplikację lekarki z Francis Crick Institute w Londynie, zezwalają na użycie technologii modyfikującej geny CRISPR na zdrowym embrionie człowieka. Zespół pod kierownictwem dr Kathy Niakan jest zainteresowany badaniem nad genami, które uaktywniają się w pierwszych dniach od chwili zapłodnienia jajeczka kobiety. Zespół planuje wprowadzić zmiany właśnie w tych genach i pracować nad nimi przez 7 kolejnych dni, po których embriony zostaną zniszczone a eksperyment zakończony.

Decyzja z pewnością ośmieli również innych biologów, którzy mają nadzieję na badania nad edycją ludzkiego genomu. Jak skomentowała Robin Lovell-Badge z FCI ma nadzieję, że po przełomowej decyzji do HFEA zaczną również napływać kolejne aplikacje z propozycjami badań.

„W innych krajach decyzja również powinna dać naukowcom odwagę, do aplikowania do swoich narodowych organów kontrolnych, o zgodę na badania, jeśli takie posiadają”.

Zespół Niakan otrzymał licencję do prowadzenia badań na zdrowych embrionach ludzkich, które są ofiarowane przez pacjentów w klinikach płodności. Aplikacja o zgodę wpłynęła do HFEA pięć miesięcy po tym, jak chińscy naukowcy zastosowali technologię CRISPR-Cas9 do edycji genomu „uszkodzonych” embrionów ludzkich.

Pierwszy eksperyment będzie polegać na blokowaniu aktywności genu, nazywanego „głównym regulatorem” – Oct4, który jest aktywny w komórkach rozwijającego się płodu, (m. in komórkach przechodzących przemianę, aby wytworzyć łożysko). Zespół planuje zakończyć swoje eksperymenty z próbkami w ciągu tygodnia po zapłodnieniu, kiedy zarodki zawierają około 64 do 256 komórek, i są określane jako stadium blastocysty.

„Ten krok Wielkiej Brytanii będzie stymulować debatę na temat prawnej regulacji i wyznaczenia linii edycji zarodkowej w warunkach klinicznych „, skomentował Tetsuya Ishii, bioetyk na Uniwersytecie Hokkaido w Sapporo, który zauważa, że niektóre kraje nie dość wyraźnie zakazują ingerencji w mechanizmy rozrodcze.

„Tego typu badania powinny okazać się cenne dla zrozumienia wielu złożonych problemów na linii edycji zarodkowej” dodaje Daley. „Mimo, że ta praca nie zmierza wyraźnie w kierunku zastosowania klinicznego, może nas wiele nauczyć na temat potencjalnego ryzyka takiego zastosowania”.

Genetyczne modyfikacje mogą pomóc naukowcom opracować metody leczenia niepłodności, sama zmiana w genotypie nie będzie jednak nigdy stanowić podstaw terapii.