Zmiany w mózgu nie znikają od razu po odstawieniu alkoholu

Chociaż szkodliwe działanie alkoholu na mózg jest powszechnie znane, zaobserwowane zmiany strukturalne w jego obrębie są bardzo niejednorodne. Ponadto brakuje wciąż markerów diagnostycznych do scharakteryzowania uszkodzenia mózgu wywołanego przez alkohol. Zwłaszcza na początku abstynencji, okresu krytycznego ze względu na wysoki wskaźnik nawrotów.

Nowe badania, prowadzone wspólnie przez Instytut Neuronauki CSIC-UMH w Alicante i Centralny Instytut Zdrowia Psychicznego w Mannheim w Niemczech, wykryły, za pomocą rezonansu magnetycznego, jak uszkodzenia w mózgu ciągle mają miejsce w pierwszych tygodniach abstynencji, chociaż samo spożycie alkoholu ustaje.

Badania w JAMA Psychiatry, których pierwszym autorem jest Silvia de Santis, sugerują, że sześć tygodni po zaprzestaniu picia, nadal występują zmiany w istocie białej mózgu. Tak ujawnia badanie neuroobrazowania, przeprowadzone na 90 ochotnikach zebranych wśród pacjentów, którzy podjęli leczenie rehabilitacyjne w niemieckim szpitalu.

– Wyniki tej pracy są dla nas zaskakujące – wyjaśnia dr Santiago Canals z Institute of Neurosciences CSIC-UMH, który koordynował badania: – Do tej pory nikt nie mógł uwierzyć, że przy braku alkoholu szkody w mózgu będą postępować.

Procedura eksperymentu

W badaniu wzięło udział 90 pacjentów ze średnią wieku 46 lat, hospitalizowanych z powodu zaburzeń związanych z używaniem alkoholu. Aby porównać wyniki rezonansu magnetycznego mózgu tych pacjentów, przebadano również grupę kontrolną bez problemów alkoholowych, składającą się z 36 mężczyzn ze średnią wieku 41 lat.

– Ważnym aspektem badań jest to, że grupa pacjentów biorących udział w naszych badaniach jest hospitalizowana w ramach programu detoksykacji, a ich spożycie substancji uzależniających jest kontrolowane. To gwarantuje, że nie piją oni żadnego alkoholu. Dlatego faza abstynencji mogła być uważnie śledzona – podkreśla dr Canals.

Inną charakterystyczną cechą tego badania jest to, że zostało ono przeprowadzone równolegle w modelu zwierzęcym: ze szczurami sardyńskimi z Marchigian, co umożliwiło monitorowanie przejścia od normalnej do alkoholowej zależności w mózgu. To proces, którego nie można zbadać u ludzi – wyjaśnia dr de Santis.

Szkody ciągle trwają

Szkody zaobserwowane w okresie abstynencji dotykają głównie prawej półkuli i czołowych partii mózgu. Odrzucają tym samym konwencjonalny pogląd, że zmiany mikrostrukturalne zaczynają powracać do normalnych wartości natychmiast po odejściu od spożywania alkoholu.

– Wraz ze spożyciem alkoholu następuje ogólna zmiana w budowie istoty białej, to znaczy w zestawie włókien, które komunikują różne części mózgu. Zmiany są najbardziej intensywne w ciele modzelowatym i strzępku hipokampa. Strzępek zawiera włókna nerwowe, które komunikują hipokamp, strukturę odpowiedzialną za procesy pamięciowe. Widać też zmiany w przypadku jądra półleżącego i kory przedczołowej – wyjaśnia dr Canals. Jądro półleżące jest częścią systemu nagrody w mózgu, a kora przedczołowa ma fundamentalne znaczenie w podejmowaniu decyzji.

Jak ocenić szkody?

Naukowcy z Alicante i Niemiec próbują teraz scharakteryzować wspomniane wyżej procesy zapalne i zwyrodnieniowe – niezależnie i bardziej precyzyjnie. Ma to służyć badaniom ewentualnego postępu leczenia u osób z problemami z nadużywaniem alkoholu we wczesnej fazie abstynencji.

 

Na podstawie: ScienceDaily