Karaimi w Polsce
Karaimi w Polsce jest to mniejszość etniczna, która wyznaje karaimizm i jest pochodzenia tureckiego.
Krótka historia Karaimów w Polsce
Wyznawcy tej religii do prawie XIV wieku żyli praktycznie w wielu krajach. Jednak ich głównym obszarem zamieszkania był Krym. Za najstarszą z siedzib karaimskich uważa się Łuck, ponieważ opisy z 1429 roku świadczą o zjeździe również monarchów karaimskich. Każde skupiska karaimskie były w ciągłym kontakcie ze swoimi osiedleńcami na Krymie, a w Polsce posiadały własny samorząd. Oprócz tego karaimi wznosili swoje kościoły, które budowali z drewna, a obok nich zazwyczaj mieściły się cmentarze. Obecnie zachowały się tylko dwa cmentarze w Haliczu i w Trokach. Po rozbiorze gminy karaimskie znalazły się na terenach Austrii, a reszta w Rosji gdzie w 1897 roku żyło, aż 12 894 karaimów.
Po okresie II RP z ponad 30. gmin karaimskich zostało tylko 5. z czego jedna na granicach Litwy. W tym czasie sytuacja prawna karaimów została uregulowana za sprawą uchwalenia ustawy RP o stosunku państwa do Karaimskiego Związku Religijnego.
Po drugiej wojnie światowej przedstawiciele karaimscy osiedleni byli przeważnie na ziemiach ZSRR. Polska wystosowała pismo o przesiedleniu karaimów na ziemie Polskie. Początkowo rząd radziecki w 1954 roku orzekł, że nie będzie problemów po ich stronie, jednak w momencie przesiedlenia stawiali opór. Ostatecznie 300 przedstawicieli karaimskiej społeczności opuściło tereny radzieckie. Oprócz tego do Polski przybywali chętni z Halicza oraz Łucka, a tamtejsze władze nie robiły żadnego problemu. Za sprawą wojen karaimi stworzyli nowe skupiska w Polsce, można ich było spotkać w Warszawie, Krakowie czy Szczecinie. Z biegiem lat większość z nich osiadła w Warszawie, a w innych miastach zostały tylko pojedyncze rodziny.
Język karaimski
Język karaimski należy do języków turkijskich. Obecnie ten rodzaj języka dzieli się na dwie odmiany: krymską oraz polską. Na chwilę obecną używanym przez karaimów językiem jest dialekt północny z języka karaimskiego, który nie jest urzędowym językiem żadnego z kraju na świecie. Niektórzy karaimi mieszkający w Polsce zatracili już znajomość swojego języka, a ich dzieci uczą się go w letnich szkołach, które odbywają się na Litwie.
Karaimi dzisiaj
Obecnie ludność karaimska w Polsce liczy około 330. osób, z czego najwięcej bo aż 98. osób zamieszkuje województwo mazowieckie, a 46. łódzkie i dolnośląskie. Tak więc centrum kulturalne członków tej grupy znajduje się w Warszawie, działa tam również jedyny w Polsce cmentarz karaimski.
Najsłynniejsi polscy Karaimi
Pomimo faktu, iż społeczność karaimska nie była zbyt duża, wiele z tych osób zostało ludźmi wybitnymi jak np:
- Szymon Firkowicz – poeta, hazzan
- Eugeniusz Robaczewski – aktor
- Mariola Abkowicz i Rafał Abkowicz – karaimoznawcy, hazzani
- Ananiasz Rojecki – geofizyk
- Szymon Pilecki – inzynier, badacz samolotów
Jak możemy zauważyć, historia mniejszości karaimskiej jest niezmiernie ciekawa i skrywa w sobie wiele tajemnic, dlatego warto dowiedzieć się więcej o ich kulturze przedstawionej w książce Bohdana Janusza „Karaici w Polsce„.
