Niedobór sodu w organizmie – dlaczego warto temu zapobiegać?

Rola sodu w organizmie człowieka

Sód, który oznaczany jest symbolem chemicznym Na, występuje we wszystkich płynach naszego organizmu oraz w pewnych ilościach również w kościach. Zapewnia homeostazę, czyli równowagę wodno-elektrolitową w ciele (utrzymanie właściwego nawodnienia i rozkład płynów w organizmie)

Wraz z wapniem, magnezem potasem tworzą potężną czwórkę, która występuje w każdej pojedynczej komórce naszego ciała w formie elektrolitów, czyli cząsteczek o dodatnich i ujemnych ładunkach. Sód aktywnie wpływa na regulowanie ciśnienia naszej krwi, dlatego osoby, które spożywają dużo soli, której składnikiem jest właśnie sód, mają zazwyczaj podwyższone ciśnienie i powinny uważać na wysoko przetworzone produkty.

Do tego pozwala utrzymać prawidłowe pH płynów ustrojowych, nie są one ani zbyt kwaśne ani za mocno zasadowe. Różnica stężeń między płynami występującymi na zewnątrz każdej komórki, wewnątrz niej pozwala na swobodną wymianę glukozy, czyli cukru, jodu oraz aminokwasów.

Dzienne zapotrzebowanie na sód

Sodu dostarczamy do organizmu codziennie wraz z jedzeniem oraz piciem. Co ciekawe, czytając etykiety wody mineralnej czy źródlanej możemy przekonać się, jak różne ilości tego pierwiastka występują w każdej marce. Sód usuwany jest z ciała przez nerki wraz z moczem, ale też z kałem i potem. Dlatego po wysiłku czy w gorące dni nasza skóra pokrywa się warstewką soli. Zdecydowanie najwięcej sodu dostarczamy sobie nieświadomie wraz z solą kuchenną. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek zmienia się wraz z wiekiem, ale dla osoby dorosłej do 50. roku życia przyjmuje się, że jest to 1500 mg/dobę, później ilość ta maleje. W tych 1500 mg znajduje się sód z warzyw, wody oraz z soli kuchennej. Dziennie statystyczny Polak przekracza tę dawkę kilkukrotnie, zjadając nawet do 7000 mg sodu. Sprawdź porady dietetyka dotyczące soli: http://www.wyrzucsolniczke.pl/dietetyk-radzi i dowiedz się, jak ograniczyć sól w codziennej diecie.

 

Objawy niedoboru sodu

Objawy niedoboru sodu to przede wszystkim uczucie silnego pragnienia. Ponieważ sód reguluje gospodarkę wodną, w pierwszej kolejności zwyczajnie chce nam się pić. Długotrwały niedobór prowadzi do uszkodzenia nerek, wątroby, serca, a w konsekwencji do niewydolności tych narządów. Częstym objawem jest też niedoczynność tarczycy. Obniżenie poziomu sodu nazywamy fachowo hiponatremią i, co ważne, nie jest wcale wynikiem fatalnego odżywiania, ale właśnie zbytnią kumulacją płynów – co prowadzi do ich rozcieńczenia oraz obniżenia stężenia sodu. Niekiedy przyczyna takiego stanu są zaburzenia hormonalne. Często natomiast zdarza się osobom starszym.

Szczególnie należy uważać również, kiedy występują:

• biegunki,
• wymioty,
• oparzenia,
• choroby wydolnościowe serca,
• choroby nerek i kory nadnerczy,
• marskość wątroby,
• przyjmujemy preparaty moczopędne, morfinę czy leki antydepresyjne.

Jeśli obserwujemy u siebie takie objawy, to należy się zgłosić do lekarza pierwszego kontaktu.

Jakie mogą być skutki niedoboru sodu w organizmie?

W zależności od tego, jak bardzo spadł nam poziom sodu, skutki będą inne. Za normalny i zdrowy poziom sodu uznaje się 135-145 mmol/l. Jeśli jego poziom spada poniżej tych 135 mmol/l, to odczuwamy to w postać zmęczenia, bólu głowy czy zawrotów. Jest to stan hiponatremii przewlekłej. Poważniejszy jest natomiast stan, kiedy poziom sodu spada poniżej 125-130 mmol/l i mówimy wtedy już o hiponatremii ostrej, kiedy pojawiać się zaczyna obrzęk mózgu. Spadek poniżej 110 mmol/l powoduje ostry ból głowy, stan splątania, następnie drgawki, a ostatecznie może doprowadzić do śmierci osoby dotkniętej hiponatremią. Jak widać, już niewielkie wahania stężenia sodu powodują bardzo poważne skutki.

Jak uzupełnić niedobór sodu w organizmie?

W przypadku, kiedy jesteśmy zdrowi, w zasadzie nie musimy się przejmować niedoborem sodu. Warto jednak zastanowić się, czy jednak nie spożywamy go za dużo, ponieważ nadmiar sodu jest również bardzo niebezpieczny. Uważać natomiast powinny osoby w podeszłym wieku, dzieci oraz np. osoby, które przechodzą zatrucie pokarmowe czy zakażenie rotawirusem. Wtedy konieczne jest w pierwszej kolejności uzupełnienie elektrolitów. Dostępne są w aptece w formie saszetek z gotowym proszkiem do rozpuszczenia w wodzie lub możemy je zrobić samodzielnie mieszając w odpowiednich proporcjach w szklance wody nieco soli i cukru. Warto wykonać badania stwierdzające czy mamy prawidłowy poziom sodu czy na przykład nie powinniśmy przemyśleć swoich wyborów żywieniowych. Takie badanie wykonuje się z krwi i może je zlecić nawet internista. Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć.

 

Źrodła:

• http://www.medonet.pl/badania,sod–na-,artykul,1570139.html
• https://diagnozujmy.pl/sod/
• https://www.miod-malina.pl/sod-w-organizmie-rola-niedobor-nadmiar.html
• http://www.wszechnica-zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/2016/slajdy_kwiecien_1.pdf