Osobowość typu C – gdy bierność rodzi chorobę
Istnieje wiele typologii ludzkiej osobowości i temperamentu. Bardzo znana jest między innymi koncepcja PEN Eysencka czy Wielka Piątka Costy i McCrae, która opisuje ludzką osobowość na pięciu wymiarach. Ostatnio w mediach często pojawia się teoria osobowości ABCD. O osobowości typu A pisaliśmy tutaj. Czym jest natomiast osobowość typu C i jak ją rozpoznać?
Osobowość typu C – bierność i apatia
Twórcy koncepcji osobowości typu A, B, C i D upatrują związku między naszym charakterem i zachowaniem, a… chorobami, na które zapadamy. Jak wygląda zatem osobowość typu C? To zespół cech, które często występują u osób chorujących na schorzenia nowotworowe. W przeciwieństwie do opisywanej wcześniej osobowości typu A, osobowość typu C jest bierna i ugodowa. Może poszczycić się dużą cierpliwością, chęcią do współpracy czy brakiem agresji wobec innych. Niestety jest też mało asertywna i często daje się wykorzystywać. Osobowość typu C to człowiek, który często ukrywa własne negatywne emocje, tłumi w sobie żal i bunt i jest bardzo uległy wobec autorytetów. Chętnie poświęca się dla innych, jednak ponosi przez to spore koszty emocjonalne.
Osobowość typu C, czyli… bunt poprzez chorobę
Tłumienie swoich uczuć i częste wykorzystywanie przez innych sprawia, że osoby obdarzone cechami osobowości typu C tracą powoli wolę życia, wiarę w jego sens i własną wartość. Często uważają się za życiowych nieudaczników. Sądzą, że nie są nic warci i dlatego inni mogą nimi bezkarnie manipulować we własnym celu. Osobowość typu C często wykształca się po utracie – na przykład któregoś z rodziców – w dzieciństwie. Danej osobie wydaje się, że jedyną szansą na utrzymanie przy sobie innych ludzi jest heroiczne poświęcanie się dla nich i bezkrytyczne znoszenie ciosów, jakie mogą jej zadać. Za altruizmem i chęcią pomagania osobowości typu C często kryje się lęk i obawa przed samotnością.
Jak sobie pomóc? Walka z własną osobowością
Jednostki obdarzone osobowością typu C są podatne na ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej. Według psychologów osobowości przeważają u nich dwie cechy: neurotyzm i introwersja. Badania prowadzone na pacjentkach po mastektomii wykazały również, że wiele z nich straciło kogoś bliskiego w ciągu dwóch lat przed pojawieniem się choroby. Jak zatem uniknąć negatywnych konsekwencji, gdy zauważamy u siebie osobowość typu C? Pomocna jest z pewnością wizyta u psychologa i terapia poznawczo-behawioralna. Dzięki niej, uda nam się przepracować i pokonać lęk przed utratą i samotnością oraz nauczyć się asertywności w kontaktach z innymi ludźmi.
Na podstawie:
1. Kubat M. (2018). Osobowość A, B, C i D. Repozytorium WUP, Łódź, 2018.
2. Kubacka-Jasiecka, D. (2006). Funkcjonowanie emocjonalne kobiet po mastektomii z perspektywy rozważań nad wzorem zachowania typu C (WZC). Sztuka Leczenia.
