Wegetarianie żyją dłużej (ale nie dzięki diecie)!
Wegetarianizm staje się coraz bardziej modny. W ciągu ostatnich lat wzrasta liczba osób, które rezygnują z mięsa – postawa taka jest coraz częściej promowana w mediach oraz przez specjalistów od zdrowej diety.
Szacuje się, że w Polsce liczba wegetarian to około 1 milion osób (w Niemczech jest to blisko 6 milionów). W 2000 roku do niejedzenia mięsa przyznawał się 1 procent dorosłych Polaków, dziś – już 3,2%.
Wśród głównych powodów odrzucenia mięsa i produktów zwierzęcych znajdują się najczęściej względy etyczne, obawy o dobrostan zwierząt, przekonania religijne, ochrona środowiska lecz przede wszystkim kwestie zdrowotne.
Na temat korzyści zdrowotnych wynikających z wegetarianizmu przeprowadzono sporo badań, jednak wyniki są zróżnicowane.
Z analiz przeprowadzonych w 2013 roku na grupie 95 tysięcy kobiet i mężczyzn w Stanach Zjednoczonych, wykazano, że wegetarianie mieli o 12% niższe ryzyko śmierci niż osoby jedzące mięso. Uczestników obserwowano przez 7 lat aby wyciągnąć te wnioski.
Warto jednak zachować rezerwę przed wzniesieniem triumfalnych okrzyków radości.
Czy dieta wegetariańska faktycznie przyczynia się do wydłużenia życia?
Tę kwestię postanowili zbadać naukowcy z Uniwersytetu w Sydney analizując i porównując wyniki różnych badań przeprowadzonych na populacji Australijczyków. Australia jest krajem, gdzie realizowane są największe badania na temat starzenia się populacji oraz ogólnego stanu zdrowia dla całej półkuli południowej.
Analizując dane wybranych osób – łącznie 267 tysięcy kobiety i mężczyzny zbieranych przez 6 lat, okazało się, że wegetarianie wcale nie żyli dłużej niż osoby mięsożerne. Brak jakiejkolwiek przewagi w wydłużaniu życia wegetarian był kompletnym zaskoczeniem. Podobnych wniosków dostarczyły badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w 2015 roku, z których wynikało, że wegetarianie mieli takie samo ryzyko zgonu ze wszystkich możliwych powodów, jak osoby jedzące mięso – oba badania są sprzeczne z amerykańskimi wynikami.
Skąd pojawia się sprzeczność? I czy w takim razie powinniśmy przerzucić się z brokuła na steki?
Niekoniecznie. Wyniki mogą być ze sobą sprzeczne ponieważ australijscy naukowcy wprowadzili statystyczną kontrolę różnych czynników aby wyeliminować wszystkie inne powody, które mogłyby przyczynić się do wydłużenia życie, a które nie są związane z dietą wegetariańską. Miało to na celu wyeliminowanie wszystkich innych dobroczynnych czynników i skupienie się wyłącznie na kwestii diety.
Należy zaznaczyć, że większość badań wydaje się potwierdzać tezę, że wegetarianie są osobami bardziej dbającymi o zdrowie, prowadzącymi ogólnie zdrowszy tryb życia niż reszta społeczeństwa.
Przykładowo z danych zebranych przez australijski Sax Institute wynika, że w grupie osób po 45 roku życia wegetarianie zdecydowanie rzadziej palą papierosy i spożywają mniej alkoholu. Istnieje o wiele mniejsza szansa na to, że wegetarianin będzie miał otyłość oraz że nie będzie uprawiał żadnego sportu w porównaniu z pozostałymi. Osoby te rzadziej zgłaszają na początku obserwacji występowanie problemów z metabolizmem, chorób serca lub raka.
W większości wcześniejszych badań wegetarianie mieli niższe ryzyko zgonu stwierdzone w analizie niewyrównanej.
Jednak po uwzględnieniu i w eliminowaniu innych czynników, takich jak te wymienione powyżej, niższe ryzyko przestaje być już tak ewidentnie zauważalne i w zasadzie kompletnie znika.
To sugeruje, że korzystnie dla wydłużenia życia wpływa nie tyle unikanie mięsa lecz ogólnie zdrowy tryb życia – niepalenie, trzymanie prawidłowej masy ciała, regularne ćwiczenia – praktykowane przez większość wegetarian.
W innym badaniu okazało się z kolei, że niższe ryzyko śmierci związane było z większą konsumpcją warzyw i owoców – szczególnie u osób, które spożywały dziennie 7 lub więcej porcji. Dobroczynne efekty zostały wykazane także po wyeliminowaniu innych czynników.
Mimo iż badania nie potwierdzają wpływu wegetarianizmu na wydłużenie życia istnieją inne potwierdzone korzyści zdrowotne diety bezmięsnej. Na przykład dieta wegetariańska jest związana ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego, cukrzycy 2 typu oraz otyłości.
Ważne jest aby pamiętać, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, oraz agencja ds. Raka Światowej Organizacji Zdrowia zakwalifikowały spożycie przetworzonego mięsa do czynników rakotwórczych oraz czerwonego mięsa jako prawdopodobnie rakotwórczego dla ludzi.
Więc co to wszystko znaczy?
Chociaż nie możemy powiedzieć, że bycie wegetarianinem pomaga wydłużyć życie, wiemy, że dobrze zaplanowana, zbilansowana dietę z odpowiednią ilością owoców i warzyw jest na pewno dobra dla naszego zdrowia.
Wiemy również, że wystarczająca aktywność fizyczna, kontrolowanie spożycia alkoholu i unikanie tytoniu są kluczowymi czynnikami wydłużającymi życie. I mamy coraz więcej dowodów wskazujących na to, że wegetarianie częściej mają te zdrowe nawyki.
