7 lat temu

Pióro dinozaura zatopione w bursztynie!

Na początku tego miesiąca w mediach pojawiła się informacja o bursztynie z zatopionym piórem dinozaura. Klejnot, który o mało nie trafił na rynek jubilerski, liczy blisko 99 milionów lat.

Royal Saskatchewan Museum (RSM/ R.C. McKellar)

Royal Saskatchewan Museum (RSM/ R.C. McKellar)

Na bursztyn natrafił przypadkiem paleontolog na bazarze w Mianmar.

Pióra zatopione w bursztynach są cenne jako egzemplarze jubilerskie, jednak wartość naukowa jako okazy patologiczne jest wręcz nieoceniona. Tym bardziej że pierze należało nie do ptaka, lecz pradawnego gada. Rzadkie okazy prehistorycznych piór mogą pomóc nam zrozumieć, w jaki sposób one ewoluowały.

Ponadto liczący 3,7 cm okaz zawiera dodatkowo fragmenty kości oraz tkanki mięśniowej, co jest niezwykłą rzadkością.

Naukowcy jak dotąd przebadali bursztyn za pomocą skanerów CT oraz mikroskopowo. Swoje wyniki opublikowali w tygodniku Current Biology. Skamieniałość to dość kompletny ogon niemowlęcia przedstawiciela rodziny teropodów, wielkości wróbla, który żył w połowie okresu kredy.

Royal Saskatchewan Museum (RSM/ R.C. McKellar)

Royal Saskatchewan Museum (RSM/ R.C. McKellar)

Naukowcy już od jakiegoś czasu wiedzą, że wbrew popularnej i forsowanej w latach 90. koncepcji łusek i skóry, dinozaury pokryte były pierzem. Jest to jednak pierwszy raz, kiedy egzemplarz pióra został znaleziony w bursztynie.

Pióra mogą niekiedy zostać odbite w skamienielinie. Rzadko jednak wytrzymują próbę czasu (zwłaszcza tak długą). Dlatego znalezisko jest tak cennym źródłem informacji dla naukowców.

Mimo iż okaz na pierwszy rzut oka, może wydawać się zwykłym ptasim piórem, naukowcy mają pewność, że pochodzi on od dinozaura. Wiedzą to na podstawie budowy kręgów w ogonie, który również zachował się w bursztynie. Poszczególne kręgi połączone są w sposób, który nie występuje u współczesnych ptaków – jego budowa pozwalała na zginanie ogona.

Rekonstrukcja dinozaura. Autor Chung-tat Cheung

Rekonstrukcja przedstawiciela rodziny teropodów, którego pióro wraz z elementami szkieletu odnaleziono w bursztynie. Autor Chung-tat Cheung

Bursztyn jest wynikiem procesu fosylizacji z żywicy pradawnych drzew iglastych. Gdy zastygnie, staje się pułapką dla owadów i małych zwierząt, zapobiegając przy okazji rozkładowi ich delikatnych ciał.

Pióra pokrywające ogon dinozaura były szczególnie delikatne, ponieważ nie miały twardej struktury koniecznej do lotu. To bardziej krótki puch, jaki możemy znaleźć u kur po niedokładnym obskubaniu pierza. To sugeruje, że warstwowo rozgałęziony wzór piór ewoluował wcześniej niż sztywna centralnie umieszczona dutka.

Z tego powodu najprawdopodobniej dinozaur był nielotem, a jego pióra służyły raczej do kamuflażu niż wznoszenia się w powietrze.

Bardziej kompletne okazy bursztynu pozwoliłyby badaczom powiedzieć więcej na temat prehistorycznych zwierząt, dlatego też paleontolodzy z uwagą obserwują materiał wydobywany w birmańskich kopalniach bursztynu.

 

Źródło