8 lat temu

Spektakularne i niezwykle rzadkie zjawiska pogodowe

17

W różnych postaciach i stanach skupienia – woda może przybierać niesamowite kształty i generować anomalie – poznajcie najbardziej niezwykłe przykłady, które możemy obserwować na ziemi.

12. Palec śmierć – podwodne sople

To zjawisko zostało po raz pierwszy zauważone dopiero około 30 lat temu, a jego szczegółowe zdjęcia możemy oglądać dzięki pracy dokumentalistów z National Geographic.

Powstanie tego malowniczego „obiektu” można wyjaśnić naukowo. Mało kto wie, że wody oceanów fragmentarycznie również zamarzają, nawet pod powierzchnią. Gdy słona woda zaczyna zamarzać, przybiera inne kształty niż słodka oglądana przez nas na powierzchni ziemi – zamiast płaskiej powierzchni zastyga w porowate „rękawy”.

01

W północnych częściach naszego globu temperatura powierzchni może osiągać nawet do -20 stopni Celsjusza. W porównaniu z tym wody oceanu wydają się być o wiele cieplejsze, osiągając maksymalnie do -2 stopni. W spotkaniu z oceaniczną wodą lodowce niejednokrotnie więc topnieją, by po chwili znów zamienić się w lód. Sól z oceanicznego lodu jest usuwana z zastygniętego kryształu małymi kanalikami. Gęstość solankowej wody kieruje zimniejszy strumień w dół, który zamarzając niczym stalaktyt, finalnie dosięga dna.

11. Cylindryczne chmury

Istnieje wiele rodzajów chmur, których specyficzne kształty zależą od sposobu formowania obłoków. Chmury cylindryczne wyglądają jak zestaw podwieszonych piłek, w kolorach przechodzących od białego do szarego i niebieskiego – w zależności od grubości chmury.

Chmury powstają na skutek parowania wody z powierzchni ziemi, jednak w specyficznych warunkach w atmosferze mogą powstawać pewnego rodzaju „kieszenie” z chmur, wypełnione kropelkami wody lub, gdy jest wystarczająco zimno, kryształkami lodu, które pod wpływem swojej wagi po prostu „toną” w świeżym powietrzu. Takie zachowanie związane jest z gwałtownymi ruchami powietrza lub szalejącymi w pobliżu burzami.

Tego rodzaju chmury, mają tendencję do pojawiania się częściej w północnych wysokościach geograficznych i podobnie jak wiele innych wyglądają najbardziej spektakularnie w świetle zachodzącego lub wznoszącego się słońca.

03

02

10. Biała tęcza

To zjawisko bliźniacze do znanej nam kolorowej tęczy, jednak ta pojawia się w innych warunkach – we mgle.

Aby powstało to niezwykłe zjawisko, muszą występować specyficzne warunki – kropelki wody tworzące mgłę muszą mieć dokładnie określony rozmiar – około 0,02 mm. Wtedy, ze względu na dyfrakcję światła widoczny jest efekt jednolitego, białego spektrum.

Przy granicy wewnętrznego promienia może być co najwyżej widoczny fioletowy lub pomarańczowy odcień.

04

9. Latarnia Maracaibo

To fenomen przyrodniczy występujący w północno-zachodniej części Wenezueli w miejscu ujścia rzeki Catatumbo do jeziora Maracaibo. Polega on na bardzo intensywnych wyładowaniach atmosferycznych w czasie od 140 do 160 dni w roku, które trwają średnio nawet po ok. 10 godzin dziennie! Szacuje się, że średnio uderza wtedy w ziemię 280 piorunów na godzinę !

Ten potężny efekt powstaje w wyniku zetknięcia się wilgotnych mas powietrza znad Karaibów z zimnym powietrzem schodzącym z Andów, co powoduje powstawanie wirów. Rozlane wokół jeziora bagna emitują zaś metan, który dodatkowo wzmacnia przewodzenie prądu eklektycznego.

Przez długi czas miejsce to stanowiło punkt orientacyjny dla żeglarzy – światła wyładowań widać bowiem na odległość ponad 400 km – stąd też nazwa „latarnia”. Miejsce uważane jest również za największy naturalny generator ozonu.

05

8. Księżycowa tęcza

Z magicznie i bajkowo brzmiącą nazwą, zjawisko ma tajemniczy charakter. Wymaga zaistnienia kilku specyficznych czynników jednocześnie – niskiej pełni księżyca oraz światła skierowanego w stronę potężnego wodospadu lub w czasie silnego deszczu.

Nawet, gdy warunki będą spełnione, to zjawisko księżycowej tęczy jest niezwykle trudne do zaobserwowania, ponieważ jej jasność jest bardzo niewielka. Z tego powodu oko człowieka nie może zobaczyć jej pełnych kolorów, lecz tylko biały łuk.

Z pomocą przyjść może technologia i aparat nastawiony na długi czas naświetlania. Nastawienie migawki na 15 do 30 sekund pozwoli zebrać wystarczająco dużo światła, by zobaczyć – już w kolorze – księżycową tęczę, niestety tylko na zdjęciach.

07

7. Gloria

Kolejne zjawisko związane z dystrakcją światła w chmurze lub na kropelkach wody. Może być widoczne tylko wtedy, gdy źródło światła znajduje się za widzem i odbite wraca bezpośrednio do niego. Glorię można zobaczyć w górach lub podczas lotu samolotem.

08

09

6. Nadmorskie cappuccino

Zmiana morskiej wody w pianę nie jest niczym niezwykłym, jednak w niektórych miejscach na ziemi zjawisko przybiera szczególnie na sile. W niektórych rejonach południowej półkuli piana jest w stanie pokryć nieomal całe domy zlokalizowane na nadbrzeżu.

Spienienie wody wymaga dużego nagromadzenia alg morskich i soli. Substancje te są powierzchniowo czynne – czyli, że działają podobnie jak szampon – redukując napięcie powierzchniowe na granicy pomiędzy wodą a powietrzem. W miarę dalszego zanieczyszczania wód morskich piana może stawać się coraz częstszym widokiem nad morzem.

10

11

5. „Czerwone duchy”, „niebieskie strumienie” i „elfy”

Oprócz błyskawic, które widzimy z ziemi, powyżej chmur burzowych generują się również potężne błyski, skierowane w przestrzeń. Różne wybuchy można podzielić na „czerwone duchy”, „niebieskie strumienie” i „elfy”. Kształt i kolor wybuchu zależy od wysokości, na której występuje. W przeciwieństwie do piorunów wybuchy są wyraźnie niebieskie lub czerwone oraz osiągają ogromne średnice dochodzące nawet do 100 km. Czyni to te zjawiska elementami pogody już nie tyle ziemskiej ile kosmicznej.

Fenomen nie jest jeszcze dokładnie zbadany, a to dlatego, że z ziemi możemy obserwować tylko wybuchy zachodzące na niskiej wysokości. Błyski w wyższych partiach mogą wyrzucać powstałą energię elektryczną nawet poza ochronną warstwę ozonu.

12

131000

4. Tornada wody

Wyglądają jak małe tornada i zwykle występują nad powierzchniami zbiorników wodnych. Mimo iż woda może wydawać się dosłownie zasysana przez tornado, trąba wodna składa się w rzeczywistości z kropel wytworzonych przez kondensację. Sporadyczne tornada mogą być bardzo silne, jednak większość z nich jest słabymi wirami spowodowanymi zderzeniami mas powietrza.

19

3. Wiry ognia

To również niezwykle rzadkie zjawisko, występujące przy określonych warunkach. Powstaje, gdy kolumna ciepłego, unoszącego się do góry powietrza wejdzie w interakcję z ogniem na ziemi – jest to wtedy pionowy, skierowany do góry wir ognia.

20

2. Morning glory

Zjawisko powstaje na granicy zimnego frontu, gdy tzw. prąd zstępujący w stronę ziemi zmusza wilgotne i ciepłe powietrze do uniesienia się w górę i wychłodzenia – w efekcie powietrze schładza się do poziomu niższego niż tzw. punktu rosy i zamienia się w chmurę. Zjawisko to występuje równomiernie wzdłuż całego frontu. Pojawia się regularnie jesienią w północnej Australii, a od czasu do czasu w innych częściach świata.

14

15

1. Wulkaniczne pioruny

Środowisko wulkaniczne jest niezwykle dogodnym miejscem dla występowania zróżnicowanych zjawisk atmosferycznych. Podczas erupcji do atmosfery dociera mnóstwo gazów i pyłów generując gęstą parę bogatą w różne cząsteczki.

To powoduje jonizację elektrostatyczną, a w konsekwencji bardzo silne i częste wyładowania atmosferyczne. Istnieją dwa rodzaje piorunów wulkanicznych – tryskające z krateru, związane z procesami elektrycznymi w magmie, oraz dokonujące się w chmurach na skutek tarcia pyłu wulkanicznego.

18

17

16

ZOBACZ TAKŻE: Od ludowych przepowiedni po sondy atmosferyczne, czyli historia przewidywania pogody