Zaobserwowano nowy rodzaj galaktyki

Super masywne spiralne galaktyki pozostawały niezauważone przez dekady. Jak to możliwe, że udało się przeoczyć takiego giganta?

O istnieniu spiralnych galaktyk wiemy już od dawna, jedną z nich jest chociażby nasza własna – Droga Mleczna. Ostatnio jednak astrofizycy zauważyli nowy rodzaj galaktyki, nazwany super spiralą, która swoją wielkością spycha naszą galaktykę do poziomu karła. Przewyższa również rozpiętością oraz jasnością wszelkie inne znane dotąd galaktyki we wszechświecie!

Według danych dostarczonych przez zespół Instytutu Technologicznego w Kalifornii, nowo odnaleziona super galaktyka oznaczona J094700.08+254045.7 jest od 8 do 14 razy jaśniejsza niż nasza i około 10 razy bardziej masywna. Szacuje się, że liczba gwiazd wchodzących w jej skład jest 30 razy większa niż w przypadku naszej rodzimej galaktyki. Jej rozmiary to imponujące 444 tysiące lat świetlnych rozpiętości! Dla porównania – Droga Mleczna liczy około 100 tysięcy.

Dlaczego tak wielki obiekt nie został więc nigdy wcześniej zauważony?

Udało jej się pozostać poza naszym polem widzenia, ponieważ jej wygląd naśladuje zwyczajne spiralne galaktyki. Dopiero analizując dane z pozagalaktycznej bazy danych NASA (NASA/IPAC/NED) zespół fizyków odkrył, że to co wydawało się pobliskimi obiektami w rzeczywistości jest jedną, gigantyczną i odległą spiralą.

„Odkryliśmy wcześniej nie rozpoznaną klasę spiralnych galaktyk, które są tak jasne i masywne jak największe znane nam galaktyki” skomentował odkrycie Patrick Ogle astrofizyk z IPAC oraz główny autor publikacji referującej odkrycie. „To tak jakbyśmy odkryli właśnie nowy gatunek zwierzęcia wielkości słonia, które pozostawało kompletnie niezauważone przez zoologów”.

Odkrycie rzadkiej, spiralnej galaktyki otwiera przed naukowcami całą serie nowych pytań – w jaki sposób uformowały się tak wielkie obiekty?

Według dotychczasowej wiedzy spiralne galaktyki nie powinny osiągać tak wielkich rozmiarów, ponieważ ich kształt oraz potencjał do tworzenia gwiazd są ograniczane przez ich własną grawitację. Jako że galaktyki spiralne powstają w skutek grawitacyjnego przyciągania gazów z przestrzeni międzygalaktycznej, ich masa w pewnym momencie osiąga punkt krytyczny, w którym przyciągane gazy będą zbyt szybko zbliżać się do galaktyki. Pędzący gaz ulegnie podgrzaniu, co uniemożliwi tworzenie się nowych gwiazd z powodu tzw. ochładzania. Jednak wbrew tym założeniom super masywne spiralne galaktyki nie pozostają schłodzone.

Istnieją również pewne wskazówki, mogące pomóc w rozwiązaniu tajemnicy. Odpowiedzi mogą dostarczyć galaktyki z dwoma jądrami galaktycznymi. Podwójne jądro (które można porównać do żółtek wbitych na patelnie jajek) jest oznaką scalania się dwóch galaktyk. Zwykle z takiego połączenia powstanie galaktyka w kształcie elipsy. Naukowcy jednak spekulują, że połączenie się dwóch bogatych w gazy galaktyk, mogłoby spowodować powstanie masywnego, spiralnego dysku czyli właśnie super spirali.

„Super spirale mogą zasadniczo zmienić nasze rozumienie powstawania i ewolucji najbardziej masywnych galaktyk ” powiedział Ogle. „Mamy wiele do nauczenia się od tych nowo zidentyfikowanych galaktycznych lewiatanów”.