Najstarsze na świecie naskalne obrazy psów

Psy towarzyszą człowiekowi już od tysięcy lat.  Najnowsze odkrycia pokazują, jak ważną rolę w życiu naszych przodków odgrywały te zwierzęta.

Historia wyryta na skale

W północnozachodnich rejonach Arabii Saudyjskiej dokonano ostatnio niezwykłego odkrycia. Znajdujący się tam górzysty teren poprzecinany jest korytami dawnych, wyschniętych rzek. W jednym z nich odkryto wyryte w skale obrazy przedstawiające ludzi podczas polowania.

Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że myśliwi nie polują sami. Towarzyszą im uczestniczące w łowach psy — część z nich trzymana jest na smyczy.  Wiek petroglifów wstępnie szacowany jest na około 8000 lat, co czyni je jednymi z najstarszych znanych nam obecnie przedstawień tych zwierząt.

Odkrycia dokonali archeolodzy z niemieckiego Instytutu Maxa Plancka, podczas badania tysięcy naskalnych grawerunków pochodzących z dwóch arabskich regionów: Jubbah oraz Shuwaymis. W pierwszym z nich naliczyli aż 193, a w drugim 156 wyrytych wizerunków psów.

Zwierzę wręcz gospodarcze

Szacuje się, że nasi czworonożni przyjaciele pochodzą od wilków udomowionych od mniej więcej 30 do 15 tysięcy lat temu, czyli znacznie wcześniej niż wiek, na jaki datowane są odkryte petroglify. Najstarsze znane nam dotychczas wizerunki psów również datowane są na około 8000 lat i pochodzą z terenów Iranu. Od najnowszego znaleziska odróżnia je jednak jeden szczegół — brak smyczy.

Ten ostatni aspekt zaciekawił naukowców najbardziej. Wyryte w skale smycze biegną od szyi czworonogów do pasa myśliwego, gdzie prawdopodobnie były w jakiś sposób przywiązane. Ludzie nie trzymają ich w dłoni, z prostego powodu, jakim jest konieczność używania obu rąk podczas strzelania z łuku.

Co ciekawe, nie wszystkie psy trzymane są na uwięzi. Cześć z nich biega wolno, pomagając w łapaniu zwierzyny takiej jak gazele czy dzikie osły. Badacze przypuszczają, że są to starsze, posłuszne i bardziej doświadczone psy. Ich zdaniem smycz mogła powstać jako narzędzie ułatwiające tresurę młodych czworonogów.

Dzięki niej ruszając na polowanie, myśliwy nie musiał się martwić, że cenne zwierzę da nogę przy pierwszej lepszej okazji. Jednocześnie nieokrzepłe psy uczyły się sztuki polowania i współpracy od swoich starszych, bardziej zdyscyplinowanych towarzyszy ze stada.

Pokazuje to jednocześnie, jak istotnym dobrem były dla ludzi te zwierzęta. Z ich pomocą polowanie szło znacznie sprawniej i efektywniej, a dla myśliwych psy mogły stanowić swego rodzaju majątek. Być może nasi przodkowie traktowali je bardziej w kategorii zwierząt gospodarczych, aniżeli pupilków do głaskania.

Najstarszy przyjaciel człowieka

Co ciekawe, wyryte na skałach psy, przedstawione zostały w dość szczegółowy sposób. Towarzyszące ludziom czworonogi są średniej wielkości, mają spiczaste uszy, zakręcone ogony i plamę z przodu ciała. Bazując na tych cechach, badacze stwierdzili, że taki wizerunek najlepiej odpowiada psom kananejskim.

Rasa ta pochodzi z terenów Bliskiego Wschodu i zaliczana jest do tzw. psów pierwotnych. Co więcej, należące do niej osobniki do dziś charakteryzują się silnym instynktem łowieckim. Teoria ta ma zatem solidne podstawy.

Autorom naskalnych grawerunków oddać należy niezwykłą dbałość o szczegóły dotyczące ich czworonożnych towarzyszy. Uzmysławia nam to, jak ważnym zwierzęciem dla człowieka stał się pies i to już na wczesnych etapach rozwoju naszej cywilizacji. Zwierzęta te stanowią jeden z najstarszych udomowionych gatunków — bez nich być może nie osiągnęlibyśmy tak wiele.

Niezwykły węch i duża zwinność psów stanowiły kapitalne uzupełnienie ludzkiej zręczności i umiejętności abstrakcyjnego myślenia. Razem oba gatunki stanowiły duet śmiertelnie groźnych myśliwych, zdolnych do upolowania nawet lwa. Warto pamiętać o tym, jak wiele zawdzięczamy przodkom naszych najlepszych czworonożnych przyjaciół.