Brak snu może być przyczyną problemów ze zdrowiem psychicznym

Problemy ze snem występują powszechnie u ludzi, którzy jednocześnie cierpią na rozmaite przypadłości związane ze stanem zdrowia psychicznego, takimi jak stany lękowe czy depresja.

W oparciu o wcześniejsze badania bezsenność uważana jest często za objaw takich schorzeń. Jednak najnowsze odkrycia sugerują, że niektóre z występujących stanów pogarszających zdrowie psychiczne mogą być wywoływane brakiem dostatecznej ilości snu.

 

„To, jak dobrze śpimy, może mieć wpływ na stan naszego umysłu” – mówi w swoim oświadczeniu autor badań Daniel Freeman, profesor psychologii klinicznej Uniwersytetu Oxford. „Gdy osoba cierpiąca usystematyzuje cykl snu, zrobi znaczący krok w stronę rozwiązania szeregu problemów ze swoją psychiką i emocjami.”

Najnowsze badania (opublikowane 6 września 2017 roku w magazynie „The Lancet Psychiatry”), przeprowadzone zostały u ponad 3700 brytyjskich studentów (o średniej wieku 24 lata) cierpiących na bezsenność. Uczestnicy wypełniali ankiety – odpowiadając na pytania o ich sen oraz inne dolegliwości psychiczne, takie jak paranoja, halucynacje, stany lękowe i depresja – pierwszego dnia badań, a następnie trzy i dziesięć tygodni później, po zakończeniu terapii. Dwanaście tygodni po rozpoczęciu badań, uczestnicy wypełnili kwestionariusze ostatni raz.

Badani zostali losowo podzieleni na dwie grupy, terapeutyczną i kontrolną. Osoby z grupy terapeutycznej wzięły udział w internetowej terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), skupiającej się na sposobie myślenia i metodach radzenia sobie z własnymi myślami i przekonaniami. Specjalna odmiana tej terapii, zwana CBT-I uważana jest przez Amerykańskie Kolegium Lekarzy za najskuteczniejszą dla osób z bezsennością, utrzymującą się dłużej niż miesiąc. Grupa kontrolna nie została poddana terapii CBT.

Program obejmował sześć 20-minutowych sesji, a uczestnicy zostali poproszeni o prowadzenie dziennika snów, praktykowanie technik behawioralnych oraz zgłębianie wiedzy o zdrowym śnie.
Na podstawie danych z dzienników, program dostosowywał leczenie indywidualnie dla każdego z badanych.

Po 10 tygodniach w grupie terapeutycznej zauważono poprawę, objawiającą się zmniejszeniem bezsenności i omamów, a także zmniejszoną liczbę występowania stanów paranoi, niepokoju i depresji oraz przyrost dobrego samopoczucia i lepszego funkcjonowania (według spostrzeżeń samych badanych) w porównaniu do grupy kontrolnej.

Dalsza analiza wykazała, że za spadek 60 procent występowania stanów paranoi może odpowiadać właśnie poprawa snu pacjentów.

Według autorów badań lekarze powinni uznać za priorytet poprawę jakości snu u swoich pacjentów, gdyż odgrywa ona bardzo istotną rolę w leczeniu zdrowia psychicznego.

 

„Problem bezsenności zbyt długo był bagatelizowany, jako zwyczajny objaw, gdy dla wielu ludzi może być częścią bardziej złożonego zbioru przyczyn zaburzeń stanów psychicznych” mówi Freeman.

Naukowcy nadmieniają, że przeprowadzone badania miały swoje ograniczenia. Przykładowo, część osób ich nie ukończyła, co nie daje pełnego obrazu, czy wyniki mogą odnosić się do większych grup. Tylko połowa z uczestników wzięła udział w przynajmniej dwóch sesjach, a tylko 18 procent we wszystkich sześciu. Dodatkowo sami raportowali swoje objawy, co mogło być metodą nie do końca rzetelną. Należałoby również przeprowadzić więcej badań, aby przekonać się jak długo efekty terapii CBT, będą się utrzymywać.