Dwunasta edycja konkursu „Fizyczne Ścieżki”

Już niedługo, bo 1 kwietnia z rana, rozpocznie się w Centrum Nauki Kopernik finał kolejnej, dwunastej edycji konkursu „Fizyczne Ścieżki”. Pomimo primaaprilisowej daty nie należy brać tej informacji z przymrużeniem oka, bowiem za organizacją tego konkursu stoją dwie szacowne instytucje: Narodowe Centrum Badań Jądrowych oraz Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk. W konkursie co roku startują uczniowie szkół ponadpodstawowych z całej Polski, a najlepsi z nich spotykają się w finale, gdzie rywalizują bezpośrednio w jednej z trzech kategorii: eseju, pracy naukowej lub pokazu zjawiska fizycznego.

Każda z tych kategorii skierowana jest do młodzieży o nieco innych uzdolnieniach. Osoby, które są ciekawe świata i zafascynowane jego różnymi obliczami, ale swoje mocne strony odnajdują raczej w zabawie słowami niż liczbami, nadsyłają na konkurs swoje eseje. Najciekawsze z nich, poruszające różne ciekawe zagadnienia, będzie okazja usłyszeć podczas finału. Na przykład o wpływie fizyki na codzienność przeciętnego licealisty opowie autor eseju pt. „Fizyka i co z tego?”, autor eseju pt. „Fizyka dziedziną matematyki?” zapyta o jej związki z innymi naukami, a bardziej poetycko (bo „Innym językiem”) o fizyce opowie kolejna finalistka. Będzie też okazja porozmawiać z każdą z tych osób, na tematy niekoniecznie związane z naukami ścisłymi.

Umysłami ścisłymi z pewnością są natomiast autorzy licznych prac naukowych, które zakwalifikowały się do udziału w finałowej rywalizacji. Podejmują się oni nie lada wyzwań, czasami na pierwszy rzut oka zahaczających o porywanie się z motyką na Słońce! Jak bowiem inaczej można nazwać wyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą płótna drukarskiego, pomiar grubości włosa przy pomocy lasera lub samodzielną budowę ogniwa słonecznego w warunkach domowych? A jednak ich wyniki są nieraz zaskakujące i potrafią zachwycić nawet profesorów. Okazuje się także, że zdolny uczeń nawet z plastikowej rurki, kilku kawałków drutu i magnesu potrafi skonstruować urządzenie pomiarowe, które pozwoli mu podjąć się próby wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego w dowolnym miejscu na Ziemi. Są też tacy, którzy wykorzystują swoje naukowe zdolności do bardzo praktycznych celów. Kibiców wszelkiego rodzaju rozgrywek piłkarskich (czy to w piłce nożnej, czy w ręcznej, koszykówce lub siatkowej) zaciekawi na pewno to, jaki wpływ na sprężystość piłki ma ciśnienie wewnątrz niej. Finaliści „Fizycznych Ścieżek” udowadniają, że nie trzeba specjalistycznego sprzętu, by zmierzyć ten efekt. Z kolei amatorzy majsterkowania przy elektronice z pewnością nieraz drapali się w głowę wyobrażając sobie, którędy konkretnie te elektrony przepływają w polutowanych przez nich przewodach. Teraz będą mogli to zobaczyć na własne oczy dzięki pracy naukowej o prądach płynących w… graniastosłupach foremnych.

Wisienką na torcie spotkania finałowego „Fizycznych Ścieżek” są pokazy zjawisk fizycznych. To najbardziej spektakularna kategoria tego konkursu, która skupia osoby o zdolnościach popularyzatorskich. Potrafią one zaciekawić publiczność nawet tak pozornie nieciekawymi zjawiskami jak tor lotu światła w szkle, zwłaszcza gdy to szkło jest podgrzewane albo ma kształt… szklanki po popularnym produkcje spożywczym. Ba! Nawet światło odbijające się od przeszklonej szafy w szkolnej pracowni okazuje się mieć interesujące właściwości! Nic dziwnego, że jeszcze większą popularnością cieszą się pokazy zjawisk nie widywanych codziennie, takich jak plazma albo promieniowanie jonizujące. Podczas finału będzie można zobaczyć te rzeczy na własne oczy i przekonać się, jak można je wykorzystać praktycznie. Podobnie ma się rzecz z kosmiczną wagą – wprawdzie zapewne mało kto będzie miał okazję polecieć w kosmos, ale nawet w ziemskich warunkach warto docenić ten projekt. Okazuje się bowiem, że waga niekoniecznie musi być płaską podstawką z wyświetlaczem – może być sprężyną z laserem!

Takie właśnie rzeczy będzie można zobaczyć 1 i 2 kwietnia w konferencyjnej części Centrum Nauki Kopernik. Pierwszego dnia odbędą się uczniowie będą ze sobą rywalizowali prezentując swoje prace, podczas gdy drugiego wyjdą z nimi do szerokiej publiczności i będzie można lepiej przyjrzeć się ich pomysłom. Wstęp na finał „Fizycznych Ścieżek” jest bezpłatny, prosimy zgłaszać się do wejścia konferencyjnego budynku CNK. Zapraszamy w imieniu organizatorów i finalistów!

Tekst: mgr inż. Łukasz Adamowski.
http://fizycznesciezki.pl/