Czy istnieją dowody na życie Jezusa?

Większość historyków i chrześcijańskich naukowców zakłada, że Jezus faktycznie chodził kiedyś po ziemi. Swoją wiedzę czerpią jednak głównie z Biblii, a nie źródeł historycznych.

Współcześnie coraz więcej naukowców podważa fakt, jakoby Jezus był rzeczywiście żyjącym kiedykolwiek człowiekiem.

Powodem, który zasiewa wątpliwości w umysłach naukowców, jest brak jakichkolwiek źródeł historycznych mówiących o Jezusie z Nazaretu. Co więcej, sama Biblia milczy również na temat długiego okresu w życiu proroka, pomiędzy jego 12 a 30 rokiem życia.

Historycy, aby uznać jakieś źródło za wartościowe muszą potwierdzić jego autentyczność. Teksty powstałe 100 lat po jakimś wydarzeniu nie są uznawane za stuprocentowe dowody na prawdziwość opisywanych faktów.

Kolejnym sposobem na weryfikację źródeł jest potwierdzenie tożsamości jego autora. Jeśli nie da się go jasno określić, dokumenty tracą na wiarygodności.

Czym dysponujemy w przypadku informacji o Jezusie?

Kilkoma różnymi wersjami zdarzeń opisanymi w Ewangeliach przez różnych autorów, kilkadziesiąt lat po wydarzeniach. Dodatkowo poszczególne wersje, nie tylko różnią się od siebie, ale są ze sobą niekiedy sprzeczne. Opowiadają na przykład odmienne historie o wydarzeniach Wielkanocnych.

Inny problem stanowi ustalenie prawdziwych nazwisk autorów Ewangelii. Są one bowiem raczej relacjami poszczególnych apostołów np. Ewangelia “według” Łukasza – a nie ich autorskimi dziełami. Istnieją dowody, że teksty były przez lata wielokrotnie edytowane.

Ewangelia św. Pawła jest jedyną, która pisze o wydarzeniach chronologicznie. W ewangelii mówi się o “niebiańskim Jezusie”, wzbudza to wątpliwość, czy autor miał faktycznie na myśli żyjącą osobę.

Jak na tak wpływową postać historyczną dziwi również fakt, że jego ślady nie zachowały się w pismach historyków rzymskich.

Flawiusz oraz Tacyt zamieszczają jedynie skąpe uwagi na temat postaci Jezusa. Tworzą swoje pisma jednak blisko 100 lat po rzekomym przyjściu na świat nazarejczyka. Zapisane przez nich informacje mogły teoretycznie pochodzić od pierwszych uczniów Jezusa, jednak to źródło jest z definicji kontrowersyjne, gdyż celem uczniów i pierwszych wyznawców było szerzenie wiary w Chrystusa.

Jednym z najważniejszych odkryć archeologicznych, które datuje się na czasy Jezusa, są Zwoje znad Morza Martwego – czy są one dowodami na jego istnienie?

Zwoje pergaminu i papirusu znalezione w jaskiniach Izraela w 1940 roku zostały napisane między 150 p.n.e. i 70 rokiem n.e. W jednym miejscu odnoszą się do „nauczyciela sprawiedliwości” – niektórzy twierdzą, że nauczycielem miał być Jezus. Inni, że mógł to być każdy myśliciel tamtych czasów.

Historyk Richard Carrier w swojej sześćset stronicowej monografii “On the Historicity of Jesus” sugeruje, że historia Jezusa mogła narodzić się ze wcześniejszych bliskowschodnich mitów o pół boskich istotach, które zginęły z rąk demonów w królestwie niebieskim.

Historyk twierdzi, że takie opowieści mogły z czasem przerodzić się w ewangelie. Inne teorie zakładają, że postać Jezusa z Nazaretu mogła ulec mitologizacji w późniejszych czasach po jego śmierci.

Jak twierdzi historyk, nawet relacje Flawiusza mogły czerpać z Ewangelii jako jedynego źródła informacji – ewangelia Łukasza dostarczyła np. informacji o sądzie Piłata. Podobny problem powielania fałszywych informacji można znaleźć w dziele Tacyta.

Skąd wywodzą się więc opowieści zawarte w Nowym Testamencie?

Według Carriera Jezus może być mitycznym odpowiednikiem Herkulesa bądź Edypa.

Bart Ehrman z kolei, w książce „How Jesus Became God” zwraca uwagę na brak świadków wśród pogańskich historyków. O życiu i narodzinach Jezusa nie ma informacji u żadnych niechrześcijańskich ówczesnych twórców.

Nie ma żadnych informacji na temat jego urodzenia, zapisów z procesu, aktu zgonu, przejawów zainteresowania tą postacią ani zaniepokojenia jego działalnością, żadnych pobocznych uwag na jego temat.

Tymczasem jak wskazują naukowcy, Jezus swoim życiem (tym co o nim wiemy) przypomina wielu innych mitycznych bohaterów. Jego życiorys wpisuje się w standardowy, można powiedzieć, zestaw boskich cech herosów, współdzielonych przez wszystkie kultury.

Spośród 22 wyznaczonych cech (nazywanych Rank-Raglan mythotyp) są między innymi niepokalane poczęcie, niewiele informacji z okresu dzieciństwa, fakt bycia synem Bożym, śmierć na wzgórzu oraz tajemnicze zniknięcie jego szczątków. Łącznie Jezus współdzieli z innymi bóstwami aż 20 wspólnych cech archetypowego bohatera.

Niektórzy historycy twierdzą, że opowieść o Jezusie, miała być formą opowieści ku pokrzepieniu serc dla uciśnionych Izraelitów. Wielka rewolta przeciwko Rzymowi, która wybuchła w 66 r. przed naszą erą została stłumiona w gwałtowny sposób, pozostawiając ślady w pamięci uciśnionych. Zeloci stanowiący główną siłę zbrojną Izraelitów, po porażce oczekiwali na przybycie Mesjasza – wojownika, który pokona Rzym.

Zdaniem niektórych historyków w odpowiedzi na to, władze cesarskie stworzyły swój własny mit o konkurencyjnym Mesjaszu, który przyniesie pokój całej cywilizacji. Opowieści o Jezusie mogą więc czerpać z kampanii politycznych zapoczątkowanych jeszcze przez Cezara.

Jezus mógł być również żyjącym autentycznie rabinem Yeshua ben Yosef, który zgromadził wokół siebie stadko wiernych uczniów w pierwszym wieku naszej ery.

Większość historyków skłania się ku teorii, że to autentyczna postać została z czasem zmitologizowana, niż że Jezus został zupełnie wymyślony.

Źródło