Co jest zdrowsze: kawa czy herbata?

Ludzie dzielą się na miłośników kawy i herbaty. Każdy z nas instynktownie wybiera jedną z opcji.

Czy wiecie jakie korzyści (i szkody) daje picie każdego z tych dwóch napojów?

Herbata

Korzyści:

• Osoby wybierające herbatę mogą cieszyć się długą liczbą korzyści zdrowotnych. Bogactwo przeciwutleniaczy zwalcza zapalenia oraz jak wykazano, zapobiega stwardnieniu naczyń krwionośnych. Osoby pijące herbatę mają dużo niższe ryzyko udaru mózgu i występowania chorób serca. Napar z liści znany jest także z korzyści zdrowotnych dla mózgu.
• Badania porównawcze na osobach starszych wykazały, że osoby, które piły więcej niż dwie filiżanki zielonej herbaty dziennie, miały znacznie mniejsze ryzyko pogorszenia się pamięci, tak charakterystycznych dla późnego wieku.
• Osoby regularnie pijące herbatę mają także wyższy poziom gęstości kości i wolniejsze tempo utraty masy kostnej. Co również wiąże się z korzyściami zawiązanymi z łagodzeniem procesów starzenia – badania pokazują, że u osób regularnie pijących herbatę, komórki mają młodszy wiek biologiczny.

Wady:

• Pierwszy jest natury kosmetycznej – szarzenie zębów.
• Kolejne to wpływ na przyswajalność żelaza. Zawarte w napoju taniny, rodzaju przeciwutleniacza, zaburzają wchłanianie go z niektórych warzyw np. fasoli. W klasycznym już badaniu z 1982 wykazano, że picie herbaty w trakcie posiłku powoduje zmniejszenie aż o 62% wchłanianie żelaza przez organizm, w porównaniu z 35% pijąc kawę.
• Jeśli zaś jesteście wrażliwi na kofeinę, to wiecie, że w herbacie jest ona również obecna, chociaż na niższym poziomie niż w kawie. Jedna filiżanka lub osiem uncji czarnej herbaty zawiera 14-70 mg kofeiny, zielona herbata 24-45 mg, podczas gdy dla takiej samej porcji kawy jest to 95-200 mg.

Jak zdrowo przyrządzać herbatę?

Najważniejszą wskazówką jest ograniczanie lub unikanie wszelkich słodzików. Jeśli potrzebujecie słodyczy do przełamania gorzkiego smaku, dodajcie soku owocowego zamiast cukru. Można również poeksperymentować ze smakami, dodając odrobinę przypraw np. świeżego imbiru lub mięty. Każda z nich zwiększa również siłę działania antyoksydantów.

W kwestii żelaza, jeśli jesz mięso, jest to mniejszy problem, ponieważ taniny nie wpływają na wchłanianie żelaza hemowego, które można znaleźć w mięsie, rybach i drobiu. Ale jeśli jesteś wegetarianinem lub weganinem najlepszym sposobem, by zrównoważyć negatywny wpływ spicia herbaty, jest jedzenie produktów roślinnych bogatych w żelazo, które są równocześnie źródłem witaminy C.

W opisanym powyżej badaniu udało się podwyższyć poziom wchłaniania żelaza tym sposobem aż o 85%. Najwięcej witaminy C zawierają papryka, brokuły, kalafior, brukselka, kiwi i truskawki.

Kawa

Korzyści:

Wiadomości o pozytywnych właściwościach kawy wciąż się pojawiają.

• Nowe badania Harvardu wykazały, że osoby, które piją od trzech do pięciu filiżanek kawy dziennie, rzadziej umierają przedwcześnie z powodu niektórych chorób.
• Kawa jako bogate źródło przeciwutleniaczy chroni przed cukrzycą typu 2, chorobą Parkinsona i niektórymi nowotworami.

Wady

• Naturalne substancje występujące w niefiltrowanej kawie (czyli gotowanej lub espresso) podnoszą nieznacznie poziom cholesterolu.
• Kawa jest również bardziej kwaśna niż herbata, dlatego dla osób z problemami trawiennymi lepszym wyborem może być herbata.
• Kawa od dawna ma reputację generatora problemów kostnych, ale nie jest do końca jasne, jak istotne są wywoływane przez nią efekty. Badanie wykazało, że wysokie spożycie (cztery lub więcej filiżanek dziennie) wpływa na obniżenie gęstości kości o 2-4%, jednak nie przekłada się to na zwiększone ryzyko złamań. Jeśli masz jednak stwierdzoną niską gęstość kości, picie kawy powinno się omówić z lekarzem.

Pozostałe wady kawy są związane przede wszystkim z zawartości kofeiny.

• Jest ona środkiem pobudzającym, więc jeśli jesteś wrażliwy, może powodować nadmierną stymulację, zdenerwowanie i niepokój.
• Jeśli masz wysokie ciśnienie krwi, należy ograniczyć spożycie kofeiny, ponieważ może spowodować ona krótkie, ale gwałtowne skoki ciśnienia.
• Wreszcie kawa jest znana z moczopędnych właściwości, co oznacza, że wypłukuje wodę z organizmu. Badania wykazują, że ciało może dostosować się do codziennego nawyku. Jeśli jednak pijesz ją sporadycznie, możesz faktycznie doprowadzić się do odwodnienia.

Jak zdrowo przygotować kawę?

Ponownie problem stanowi cukier i inne dodatki. Kawa z syropem, mlekiem i bitą śmietaną dostarcza większej kalorii niż obiad. W wersji Starbucksa duża mokka z białą czekoladą z 2% mlekiem i bitą śmietaną to aż 540 kalorii.

Kochającym kawę radzimy dodawać mleko (albo w ogóle z niego zrezygnować) pochodzenia roślinnego (migdałowe, owsiane, kokosowe), minimalną ilość cukru i odrobinę przypraw bogatych w substancje antyoksydacyjne np. cynamonu.

Bez względu na to, czy preferujcie kawę, czy herbatę upewnijcie się, że nie spożywacie ich za dużo!

Mimo iż kofeina może przynieść wam pewne korzyści, uważajcie, aby nie stosować jej do sztucznego podtrzymania się na nogach i maskowania zmęczenia. Dobre jest również zrezygnować z niej na 6 godzin przed snem.

Jeśli zaś czujecie, że po którymkolwiek z tych napojów jesteście wyzuci z energii, zmniejszcie jego ilość i zastąpcie go wodą.