Największy teleskop świata może może zostać zamknięty

Jedno z największych centrów badań astronomicznych Obserwatorium Arecibo w Puerto Rico może niedługo zakończyć obserwacje kosmosu.

Główny fundator obserwatorium Natoinal Science Foundation ogłosił na początku tego miesiąca, że „ocena potencjalnego wpływu na środowisko może skłonić ich do zmian operacji w Obserwatorium Arecibo”. W obawie przed pogorszeniem się jakości wód gruntowych i powietrza rozważają nawet wyłącznie mierzącego 305 metrów średnicy talerza teleskopu.

Od momentu ukończenia budowy teleskopu w 1963 roku, przyczynił się on do wielu znaczących odkryć, m. in. obserwacji pierwszej planety spoza układu słonecznego w 1992 roku i pozyskania pierwszego pośredniego dowodu na istnienie fal grawitacyjnych w 1974 roku.

Narodowa fundacja rozważa jednak zakończenie jego pracy, gdyż musi poradzić sobie finansowo z utrzymaniem innych kosztowanych i bardzie nowoczesnych urządzeń jak Atacama Large Millimeter w Chile (największy na świecie interferometr radiowy).

Fundacja poszukuje więc partnerów, którzy mogliby przejąć część z realizowanych przez teleskop operacji i zobowiązań finansowych. Rozważa również zaangażowanie stron zainteresowanych przekształceniem teleskopu w placówkę oświatową.

W najgorszym wypadku rozważana jest również możliwość całkowitego rozłożenia „talerza” i przywrócenia przestrzeni do „stanu naturalnego”. Szacunki wykazały, że proces taki może kosztować aż 100 milionów dolarów – więcej niż finansowanie dotychczasowego funkcjonowania urządzenia.

Arceibo jest używane obecnie od radioastronomii, badań z zakresu przestrzeni i atmosfery jak również jako radar do badania planet, asteroid i komet. Każdy z tych obszarów pełen jest potencjalnych możliwości na niesamowite odkrycia w przyszłości, jak powtarzają obrońcy centrum.

Xavier Siemens astronom z Uniwersytetu w Wisconsin szczególnie wskazuje na możliwość wykorzystania Arcibo do wykrycia fal grawitacyjnych – kosmicznych zmarszczek, wydostających się z super masywnych czarnych dziur.

Arcibo jest też największym i najbardziej czułym pojedynczym instrumentem na świecie służącym do wykrywania pulsarów – szybko obracających się pozostałości po wielkich niegdyś gwiazdach.

Bez wykorzystania Arcibo ich wykrywanie zostanie upośledzone. Mimo iż podobnymi zagadnieniami zajmuje się teleskop LIGO, który ogłosił w lutym tego roku wykrycie fal grawitacyjnych, wykrywa on inne rodzaje fal niż Arcibo.

Zamknięcie teleskopu może przynieść niekorzystne efekty nie tylko w świecie nauki. Istnienie obserwatorium generowało wiele miejsc pracy dla lokalnej społeczności obsługującej centrum oraz ruch turystyczny wokół obiektu. Jeśli nie uda się rozwiązać problemu zamknięcie obserwatorium będzie miało efekty dla całej nauki i naszej wiedzy o przestrzeni.