Istnieje powiązanie między poziomem inteligencji a długością życia

Naukowcy twierdzą, że inteligentni ludzie żyją dłużej.

Ludzie żyją współcześnie dłużej niż kiedykolwiek. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia z 2015 roku najdłużej Japończycy, osiągając 84 lata jako średnią długość życia, podczas gdy Amerykanie mogą spodziewać się jedynie 77 lat.

Co zaś wpływa na szybszy zgon? Badania epidemiologiczne potwierdzają to, co sugeruje intuicja: kwestie stylu życia.

Obszerne badania na ten temat opublikowano w 2012. Po przebadaniu ponad 8000 osób w ciągu 5 lat wykryto, że ryzyko zgonu z jakiegokolwiek powodu było o 56% niższe dla osób niepalących, o 47% dla osób, które ćwiczyły, i o 26% niższe dla tych, którzy stosowali zdrową dietę.

Włoscy naukowcy przeanalizowali dietę mieszkańców regionu Monti Sicani na Sycylii, gdzie notowany jest wyjątkowo wysoki wskaźnik ludzi, którzy przekraczają 100 lat. Wraz z aktywnością fizyczną i utrzymywaniem bliskiego kontaktu z krewnymi, większość ankietowanych stulatków okazało się przestrzegać tradycyjnej śródziemnomorskiej diety.

Bardziej zaskakujące jest to, że istnieje silny związek pomiędzy śmiertelnością i IQ: wyższy poziom inteligencji oznacza średnio dłuższe życie.

Ten związek został dokładnie udokumentowany przez Iana Deary i jego kolegów z University of Edinburgh, na podstawie danych z ankiet Scottish Mental. W 1932 roku rząd szkocki poddawał prawie wszystkie jedenastoletnie dzieci testom na inteligencje, przeprowadzonym w przeciągu jednego dnia.

Ponad sześćdziesiąt lat później, Ian Deary i Lawrence Whalley skupiając się na mieście Aberdeen, podjęli się ustalenia, którzy z nich wciąż żyją, osiągając wiek ponad 76 lat. Wyniki były uderzające: osoby, które osiągnęły w teście wynik 115 punktów miały o 21% większe szanse na dożycie do 76 lat niż osoby z wynikiem 100, który jest średnią dla całej populacji.

Związek pomiędzy inteligencją a śmiertelnością został wielokrotnie wykazany w ponad 20 długofalowych badaniach na całym świecie, dając początek kognitywnej epidemiologii, dziedzinie, która skupia się na zrozumieniu relacji, pomiędzy funkcjami kognitywnymi a zdrowiem.

Jednym z głównych odkryć tej nowej dziedziny jest wykazanie, że czynniki społeczno-ekonomiczne nie są w stanie w pełni wyjaśnić związku pomiędzy IQ a śmiertelnością. W jednym z badań koncentrującym się na regionie Central Belt w Szkocji, naukowcy powiązali wyniki IQ ponad 900 uczestników 1932 z krajową ankietą zdrowotną przeprowadzoną w 1970 roku.

Naukowcy stwierdzili, że badając niższe klasy społeczne czynniki takie jak bezrobocie, przeludnienie czy inne niekorzystne warunki życia stanowiły jedynie 30% w korelacji pomiędzy inteligencją a śmiertelnością.

Wyniki sugerują więc, że to geny mogą przyczyniać się do związku między IQ a długością życia. Potwierdzają to również amerykańskie badania realizowane na bliźniakach, które ze względu na życiowe losy zostały rozdzielone. Badanie miało pozwolić na oddzielenie czynników środowiskowych i genetycznych od wieku, przez porównywanie bliźniąt jednojajowych, współdzielących 100% swoich genów, z dwujajowymi mającymi wspólne tylko 50%.

Następnie przeprowadzono analizy statystyczne, do oszacowania wpływu czynników genetycznych do relacji IQ- długość życia. Wyniki były spójne i jednoznaczne – geny spełniają bardziej istotną rolę.

W dalszym ciągu pozostaje jednak do wyjaśnienia kwestia, co kształtuje relacje między IQ a długością życia?

Jedną z możliwości jest to, że wyższe IQ przyczynia się do optymalnych zachowań pro zdrowotnych, takich jak ćwiczenia, zapinanie pasów bezpieczeństwa i unikanie tytoniu. Zgodnie z tą hipotezą, relacja pomiędzy inteligencją a paleniem papierosów, nie została wykazana w badaniach z lat 30. i 40., ponieważ nieznane były w tym czasie zagrożenia związane z paleniem. Jednak w kolejnych dekadach osoby z wyższą inteligencją były bardziej skłonne do rzucenia nałogu.

Może być również tak, że to jakiś jeden rodzaj genu przyczynia się do zmienności zarówno w kwestii IQ, jak i pro zdrowotnych zachowań.

Kolejna hipoteza zakłada, że test na IQ może mówić nam o ogólnej kondycji i integralności całego systemu nerwowego. Aby to przetestować, badacze przeprowadzili test na czas reakcji na bodźce, aby sprawdzić, w jakim tempie mózg procesuje dane. W prostym teście proszono uczestników o naciśnięcie przycisku z cyfrą, w reakcji na numer pojawiający się przed nimi na ekranie.

Naukowcy zauważyli, że gdy włączyli wyniki tego testu do danych na temat długości życia, nie ujawniała się korelacja z IQ oraz śmiertelnością.

Te oraz inne wyniki epidemiologii poznawczej mogą mieć znaczące skutki dla zdrowia publicznego. Wraz z takimi czynnikami dodatkowymi jak choroby dziedziczne IQ może być wykorzystywane do oceny ryzyka rozwinięcia się chorób oraz przedwczesnej śmierci.

Jednocześnie użycie testów na inteligencję rodzi wątpliwości natury etycznej. Jak zauważają psycholodzy, test na IQ może mówić nam o czymś więcej, niż tylko jednej zdolności. Może odzwierciedlać nie tylko naszą naturalną zdolność umysłu, lecz również inne czynniki.

Przykładowo potwierdzono, że osobiste przekonania na temat zdolności do osiągnięcia dobrego wyniku w teście, które może wynikać np. z przynależności etnicznej badanej osoby lub płci, może wpłynąć na to, w jaki sposób osoba wypadnie na teście. Z kolei etykietka „bardzo inteligentny” lub „średnio inteligentny” może mieć wpływ na osobiste poczucie własnej wartości.

Aby zbliżyć się do rozwiązania tego problemu, konieczne jest opracowywanie takich testów na IQ, które wyeliminują wpływ innych czynników niż wyłącznie zdolności umysłowe. Kolejną sprawą jest informowanie opinii publicznej o znaczeniu testów na IQ. Testy na inteligencje pozwalają przewidzieć przyszłe wyniki zawodowe, osiągnięcia naukowe oraz jak widać śmiertelność lepiej niż inne psychologiczne czynniki, którymi się posługujemy. Z drugiej strony wynik testu nie decyduje o naszym przeznaczeniu. Czynniki takie jak nasza osobowość, zainteresowania i motywacje również mają znaczenie.

W przyszłości testy inteligencji mogą być stosowane w celu zmniejszenia nierówności w zakresie zdrowia i pomagać ludziom wieść dłuższe życie niż kiedykolwiek.