5 lat temu

10 zaskakujących sposobów na przedłużenie życia

Jeszcze 200 lat temu życie przeciętnego człowieka było krótkie, brutalne i trwało średnio tylko 37 lat. W rozwiniętych krajach standard życia drastycznie wzrósł, dzięki czemu liczba ta również wzrosła do 79 lat.

Szacuje się, że niemal pół miliona ludzi na świecie dożywa obecnie 100 lub więcej lat, a naukowcy wciąż są podzieleni w kwestii przypuszczalnej maksymalnej długości ludzkiego życia. Niektórzy badacze nader optymistycznie sugerują, że taki limit niekoniecznie musi w ogóle istnieć.

Prawdopodobnie nieśmiertelność nieprędko stanie się dla nas opcją, jednak istnieje kilka sposobów na potencjalne przedłużenie ludzkiego życia.

10. Czerwone papryczki chilli

Nie jest wielką tajemnicą, że istnieje więź między zdrową dietą a długowiecznością. Niestety zdrowsze jedzenie niekoniecznie bywa ekscytujące. Istnieje jednak przynajmniej jeden wyjątek od tej reguły w postaci ostrych papryczek chilli. Przy tysiącach dostępnych odmian, od znanego powszechnie jalapeno, po piekielnie ostrą odmianę Carolina Reaper, nawet najbardziej żarliwy przeciwnik chilli nie mógłby twierdzić, że to warzywo to nuda.

Chociaż nie każdemu podniebieniu pasuje taki smak, dla tych, którzy lubią dodać swojemu życiu nieco pikanterii mamy wspaniałą wiadomość. Badania przeprowadzone wśród blisko pół miliona obywateli Chin dowiodły, iż u osób spożywających pikantne jedzenie sześć lub siedem razy w tygodniu, ryzyko śmierci zmniejszyło się o 14%. Wyniki badań zostały niedawno niemal dokładnie potwierdzone podczas badań na mniejszą skalę, przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych.

Nie do końca jest jasne, dlaczego papryczki chilli mają tak dobroczynny wpływ, jednak naukowcy uważają, że najprawdopodobniej ma to związek ze składnikiem znanym kapsaicyną. Im ostrzejsza papryczka, tym większe jest skupienie kapsaicyny, lecz warto raczyć się tym przysmakiem, zachowując pewną dozę ostrożności. Najostrzejsze odmiany, znajdujące się na szczycie skali Scoville’a mogą wywoływać mdłości, hiperwentylację a w ekstremalnych przypadkach, nawet śmierć.

9. Post

Spożywanie właściwego pokarmu jest niewątpliwie istotne dla osiągnięcia długowieczności, lecz to, jak często się je może być równie ważne. Badania Harvardu sugerują, że okresowe poszczenie może spowolnić proces starzenia.

Gdy organizmowi brakuje pożywienia, przechodzi on w tryb przetrwania. Wątroba, nerki i system immunologiczny kurczą się, gdyż na daną chwilę nie są dla niego priorytetem. W teorii po zakończonym poście ciało dokonuje na sobie napraw. Zastępuje wtedy starsze komórki nowymi, bardziej wydajnymi wersjami.
Istnieją również sugestie, że post w połączeniu z chemoterapią efektywnie zwalcza komórki rakowe u myszy, jednak nadal nie ustalono, czy taka sama reakcja następuje u ludzi.

Podczas gdy badania sugerują znaczące korzyści, poszczenie to ciężki proces, a dla niektórych może być nawet niebezpieczny. Mniej drastyczną alternatywą, która wydaje się wywierać mniej więcej ten sam skutek, jest dieta redukująca przyjmowanie kalorii w określone dni.

8. Transfuzja młodej krwi

Cuda współczesnej medycyny odegrały znaczącą rolę w wydłużeniu ludzkiego życia. Niestety postępy te często odbywały się kosztem eksperymentów na zwierzętach.

Jednym ze szczególnie makabrycznych przypadków jest parabioza, gdzie para zwierząt zostaje anatomicznie ze sobą połączona, dzieląc ze sobą jeden system krążenia. Dzięki temu zabiegowi badacze odkryli, że krew zdrowej młodej myszy wywiera zaskakująco odmładzający efekt na starsze zwierzę. Funkcjonowanie mózgu poprawia się, tkanki ulegają naprawie szybciej, a organy pracują wydajniej.

U myszy skutki starości w dużej mierze zanikają, a niektórzy naukowcy wierzą, że transfuzje krwi mogą okazać się tak samo zbawienne u ludzi. Pomysł jest kontrowersyjny a wiedza o nim nadal niewystarczająca, jednak takie zabiegi zaczynają już stawać się dostępne.

W 2017 r. kalifornijska firma Ambrosia proponowała klientom możliwość wstrzykiwanie młodej krwi, o ile mieli na zbyciu 8000$. Przyszłość pokaże, czy ta metoda autentycznie stanie się sposobem na zwalczenie starości.

Niezależnie od możliwych rezultatów, radzimy jednak, aby nie próbować tego w domu.

7. Dokładna ilość snu

Przeciętna osoba spędza około 1/3 swojego życia na spaniu, lecz dlaczego dokładnie potrzebuje snu, nadal pozostaje małą zagadką. Mechanizmy wciąż nie do końca są w pełni zrozumiałe, ale wiadomo, ze sen jest niezbędny do utrzymania psychicznego i fizycznego zdrowia. Ciekawe jest, że musi to być dokładnie odpowiednia dawka snu, okazuje się, że zbyt dużo odpoczynku może być bardziej szkodliwa od jego niedoboru.

Dzieci i młodzież potrzebują go więcej, emeryci mniej, ale dla całej reszty siedem godzin snu każdej nocy wydaje się idealną ilością. Dla każdego celującego w ten okres, korzyści dla zdrowia są nadzwyczajne. Profesor Matthew Walker z Uniwersytetu w Kalifornii twierdzi nawet, że sen jest ważniejszy dla dobrego samopoczucia niż jedzenie czy ćwiczenia.

Liczby szokują. Badania wykazują, że ludzie śpiący sześć lub mniej godzin są o 12% bardziej narażeni na ryzyko umieralności. Jeszcze bardziej zaskakujące jest to, że ryzyko wzrasta do ogromnych 30% u tych, którzy na sen poświęcają dziewięć lub więcej godzin dziennie.

6. Nić dentystyczna i szczotkowanie

Dentyści zalecają przynajmniej dwuminutowe czyszczenie zębów każdego ranka oraz wieczorem. Nie jest to czynność zajmująca ogromną ilość czasu, jednak jeden na trzech Amerykanów nie spełnia tego minimalnego wymogu. Gdy przychodzi do czyszczenia nicią dentystyczną, codziennie robi to zaledwie 16% badanych.

Ten ułamek ludzi dbających o doskonalą higienę jamy ustnej, jest znacząco mniej narażony na ryzyko ubytków i chorób dziąseł, ale istnieje też kilka bardziej zaskakujących korzyści.

Badania łączą regularne szczotkowanie i czyszczenie nicią z obniżonym ryzykiem zachorowań na demencję, cukrzycę, choroby płuc i w szczególności choroby serca.

Może wydawać się to zaskakujące, że higiena zębów ma tak duży wpływ na ogólne zdrowie, lecz są konkretne powody, by wierzyć, że to prawda. Gdy pozwala się osadowi na pokrywanie zębów, staje się on pastwiskiem dla milionów bakterii. Jeśli znajdą się one w układzie krwionośnym, to mogą rozprzestrzeniać się po całym ciele.

5. Życie na wysokości

Przy średniej szacowanej żywotności zaledwie 53 lat, mieszkańcy środkowoafrykańskiego Czadu znajdują się w strefie największej umieralności na świecie. Nie dziwi, że zubożały kraj zostaje w tyle za dużo bogatszym i rozwiniętym zachodem. Zaskakujące jest istnienie tak szerokiego zakresu szacowanej żywotności nawet wśród najbogatszych narodów świata.

Obszerne badania prowadzone na przestrzeni ponad trzech dekad, ustaliły ranking każdego stanu Ameryki Północnej pod względem oczekiwanej żywotności. Podczas gdy mieszkańcy Dakoty Południowej osiągają średnio 66,8 lat, stan Kolorado znalazł się na szczycie tej listy, wyprzedzając w niektórych regionach Dakotę o niemal 20 lat.

Kolorado należy do umiarkowanie zamożnych stanów, co z pewnością pomaga, jednak nie jest on w żadnym wypadku najbogatszym z nich, co oznacza, że jakiś inny czynnik musi mieć wpływ na dłuższe życie jego mieszkańców.

Leżące na wysokości 2072 metrów n.p.m, Kolorado jest najwyżej położonym stanem w USA. Wiele badań potwierdziło, że wysoko leżące tereny są najzdrowszymi obszarami do życia. Zmniejszony poziom tlenu jest przypuszczalnie odpowiedzialny za utrudnianie rozwoju niektórych komórek rakowych oraz zachęca mięsień sercowy do produkcji większej liczby komórek krwi, co zmniejsza ryzyko chorób serca.

Oczywiście są pewne granice i ekstremalne wysokości mogą prowadzić do nieprzyjemnych symptomów, takich jak zawroty głowy, mdłości… a nawet śmierci.

4. Nauka drugiego języka

Ludzki mózg to najbardziej złożona rzecz we wszechświecie, przynajmniej według dostępnej wiedzy. Mówi się czasem, że gdyby był wystarczająco prosty do zrozumienia, bylibyśmy zbyt prości, by go zrozumieć.

Wiadome jest, że szczyt swojej wydajności osiąga w wieku około 22 lat, po czym zwalnia, a u wielu osób nawet fizycznie się kurczy, gdy wstępują w podeszły wiek. Na szczęście istnieje kilka sposobów na spowolnienie tego procesu, a uczenie się języków jest jednym z najbardziej efektywnych możliwych działań zapobiegawczych.

Badania wykazały, że osoby posługujące się dwoma językami są dużo bardziej odporne na ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera i demencji niż ludzie znający tylko jeden język. Korzyści są największe dla każdej osoby uczącej się języków w młodym wieku, jednak nadal są dostępne dla każdego gotowego podjąć wyzwanie poznania nowego języka w dowolnym momencie swojego życia.

3. Regularny kubek kawy

Kawa to najpopularniejszy napój świata. Światowy rynek wart jest więcej niż 20 miliardów dolarów rocznie, około 2,25 miliarda filiżanek kawy jest spożywana każdego dnia i istnieją dowody, by przypuszczać, że może dodać kilka miesięcy życia każdemu.

Wyniki badań przeprowadzonych przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem sugerują, że osoby regularnie pijące kawę posiadają większą odporność na choroby serca i jamy brzusznej. Trzy filiżanki kawy dziennie dodają około dziewięciu minut życia każdego dnia.

Nie do końca wiadomo, co konkretnie sprawia, że kawa ma tak dobroczynny wpływ, lecz z pewnością nie jest to kofeina. Według badań nie ma większego znaczenia, czy podawana kawa zawiera kofeinę, czy nie, czy jest rozpuszczalna lub parzona.

To bardzo dobra wiadomość dla wszystkich miłośników tego napoju, zwłaszcza że niegdyś kawę uważano za potencjalnie problematyczną dla zdrowia.

2. Rozwinięte życie towarzyskie

Każde badanie nad długowiecznością człowieka napotyka pewne trudności. Ludzie żyją skomplikowanym życiem. To, jak długo to życie trwa, jest uzależnione od tak wielu czynników, zarówno genetycznych, jak i behawioralnych, że ogromnie trudno jest odseparować korelacje od związków przyczynowych.

Jednak istnieje jeden czynnik, który identyfikowano za każdym razem, jako przypuszczalnie najważniejszy dla długiego, zdrowego życia.
Ludzie to zwierzęta społeczne a dowody sugerują, że ci, którzy utrzymują regularny kontakt z przyjaciółmi i rodziną z większym prawdopodobieństwem będą cieszyć się dłuższą starością niż indywidualiści.

Dobrze wiadomo, że społeczne interakcje są ważne dla zdrowia psychicznego. Odosobnienie jest tak szkodliwe dla ludzi, że niektórzy eksperci posuwają się do nazywania takiego stanu torturą. Bogate życie towarzyskie łączy się z prawdziwymi korzyściami, takimi jak niższe ciśnienie krwi i odporniejszy system immunologiczny. Wpływ jest tak wielki, że silne więzi społeczne porównuje się korzyściami do rzucenia 15 papierosów dziennie.

1. Posiadanie pupila

Jean Paul Sartre napisał, że piekło to inni ludzie. Dla tych, którzy podzielają punkt widzenia francuskiego filozofa, ale nadal doceniliby kilka dodatkowych lat życia wypełnionego społeczną interakcją, jest alternatywa. Rosnąca pula dowodów sugeruje, że właściciele zwierząt mają tendencje do dłuższego, zdrowszego życia.

W pewnych kwestiach nie jest to może niesamowicie odkrywcze, w końcu odpowiedzialni właściciele psów zabierają swoich podopiecznych na regularne spacery, korzystając tym samym z dobrodziejstw ćwiczeń ruchowych.
Jednakże korzyści zdają się wykraczać poza tak prozaiczne czynności i nie są ograniczone tylko dla właścicieli psiaków. U kociarzy zaobserwowano zmniejszenie ryzyka wysokiego ciśnienia krwi, a według badań przeprowadzonych przez Instytut Badań nad Chorobami Mózgowo-Naczyniowymi w Minnesocie, ryzyko doznania zawału serca jest u nich o 1/3 niższe.

Nawet te zwierzęta, które ciężko nazwać uroczymi pieszczochami nadal mogą przynosić korzyści, zwykłe oglądanie ryb w akwarium może obniżać ciśnienie i normować pracę serca.