6 lat temu

Malowniczy obraz zmieniającego się Wszechświata

Obszar na zdjęciu jest częścią północnego obszaru GOODS, zlokalizowanego w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Fot. Nasa

Astronomowie sfotografowali jeden z największych panoramicznych widoków ognistych i gwałtownych narodzin gwiazd w odległej przestrzeni kosmicznej, przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, wykonującego zdjęcia w paśmie ultrafioletowym.

Obraz przedstawia w przybliżeniu 15 000 galaktyk, spośród których w około 12 000 formują się nowe gwiazdy. Ultrafioletowe widmo teleskopu Hubble’a otwiera nowe okno na stale zmienny Wszechświat, śledząc losy gwiazd narodzonych w ciągu ostatnich 11 miliardów lat, włączając w to najbardziej produktywny okres w tworzeniu gwiezdnych formacji, przypadający na czas w około 3 miliardów lat po Wielkim Wybuchu.

Światło ultrafioletowe było jak dotąd brakującym kawałkiem kosmicznej układanki. Teraz, w połączeniu z widmem podczerwieni i pasmem światła widzialnego, dane z teleskopu Hubble’a, jak również innych kosmicznych i naziemnych teleskopów pozwoliły astronomom złożyć w całość jeden z najobszerniejszych jak dotąd portretów ewolucyjnej historii Wszechświata.

Widok rozpościera się na obszar pomiędzy dwoma bardzo odległymi galaktykami, widoczny jedynie w paśmie podczerwieni, oraz na bliższe galaktyki, które można obserwować w szerszym spektrum. Światło z dalekich obszarów zawierających formujące się gwiazdy w odosobnionych galaktykach widoczne jest w paśmie ultrafioletu. Jednakże, ekspansja Wszechświata przesunęła spektrum świetlne w kierunku fal podczerwieni. Porównując obrazy formacji gwiezdnych w odległej i pobliskiej przestrzeni, astronomowie mogli lepiej zrozumieć, w jaki sposób sąsiednie galaktyki dawno temu zmieniły rozmiary z małych skupisk gorących, młodych gwiazd do olbrzymich rozmiarów.

Ponieważ ziemska atmosfera filtruje większość światła ultrafioletowego, teleskop Hubble’a może dostarczać astronomom jednych z najdokładniejszych obrazów kosmosu widzianego w tym paśmie świetlnym, niemożliwych do zaobserwowania z powierzchni planety.

Program, zwany Hubble Deep UV Legacy Survey (HDUV) [Dogłębne Badanie Dziedzictwa w Paśmie UV Teleskopem Hubble’a], bazuje na wcześniejszych danych wielofalowej obserwacji teleskopu Hubble’a z obszarów CANDELS-Deep (Cosmic Assembly Near-infrared Deep Extragalactic Legacy Survey) [Pozagalaktyczne Dogłębne Badanie Dziedzictwa oraz Budowa Obrazu Kosmosu w Podczerwieni] znajdujących się w obszarach GOODS (Great Observatories Origins Deep Survey) [Dogłębne Badanie Początków Kosmosu przez Wielkie Obserwatoria]. Złożona w całość mozaika jest 14 razy większa od Ultrafioletowego Ultragłębokiego pola gwiazd, uchwyconego przez teleskop Hubble’a i opublikowanego w 2014 r.

Kosmiczny Telekop Hubble’a jest wspólnym, międzynarodowym projektem NASA i ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej). Należące do NASA Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda w Greenbelt w stanie Maryland nadzoruje teleskop. Space Telescope Science Institute (Instytut Naukowy Teleskopów Kosmicznych) w Baltimore w stanie Maryland prowadzi dla NASA wszelkie operacje przy użyciu teleskopu Hubble’a, z pomocą naukowców ze Stowarzyszenia Uniwersytetów na rzecz Badań Astronomicznych w Waszyngtonie.