Gdzie leży FYROM i czy Macedonia to kraj?

Macedonia – bałkańska kość niezgody.

Wiemy, że na świecie jest wiele krajów, o których istnieniu często nawet nie mamy pojęcia. Maleńkie państewka afrykańskie, czy azjatyckie, które powstają w wyniku ciągłych działań politycznych, są nie do spamiętania. Jednak gdy myślimy o naszym starym kontynencie – Europie – ciężko nas zaskoczyć. Praktycznie każdy z nas jest w stanie wymienić z nazwy wszystkie państwa europejskie. Ale czy ktokolwiek z nas wspomina o… FYROM? Czym jest? Co ma wspólnego z Macedonią? I czy Macedonia jest krajem? Pytania, które leżą u podstaw konfliktu grecko – macedońskiego.

Mało kto jest świadomy, że w Europie od ponad dwudziestu lat toczy się walka o nazwę kraju między mieszkańcami Macedonii a Grecją. Spór zaczął się w 1991 roku, kiedy to po upadku Jugosławii powstało nowe, niepodległe państwo – Macedonia. Nie podobało się to jednak Grekom, którzy uważają, że użycie nazwy „Macedonia” jest możliwe tylko wobec mieszkańców krainy historycznej leżącej między górami Pindus a Morzem Egejskim. Grecy zgodzili się na przystąpienie sąsiadów do ONZ, tylko pod warunkiem, że będą oni posługiwali się nazwą FYROM – z ang. Former Yugoslav Republic of Macedonia. Jako, iż mieszkańcy FYROM są zturkizowanymi Słowianami, według Hellady, nie mają oni prawa używać nazwy odnoszącej się do potomków Greków. Działania Grecji w 1993 roku były na tyle radykalne, że dopiero po oficjalniej zgodzie Macedonii, na zmiany fragmentów konstytucji, tak aby odpowiadały one Grekom, Grecja podpisała porozumienie z FYROM, w którym poza uznaniem integralności terytorialnej, zniosła embargo na macedońskie produkty. Macedonia na podstawie ugody wówczas zawartej musiała zadeklarować brak roszczeń terytorialnych wobec Hellady oraz zmienić flagę państwa, na której wcześniej widniało szesnastoramienne „słońce z Werginy” – jeden z symboli starożytnej Macedonii. Jednak mimo wydawałoby się, szczęśliwego zakończenia sporu między tymi dwoma krajami w 1995 roku, stosunki wcale nie zaczęły układać się lepiej. Grecja do tej pory skutecznie blokuje Macedonii proces akcesyjny do Unii Europejskiej oraz sprzeciwia się przystąpieniu tego kraju do NATO. Również macedońska mniejszość narodowa mieszkająca w Grecji, nie jest uznawana. Określa się ich jako zeslawizowanych Greków, których nie obowiązują prawa i przywileje mniejszości narodowych. A w spisie powszechnym nie można określić się jako Macedończyk. Spór nazywany jest Wielkim Konfliktem grecko-macedońskim i na razie nie widać jego końca, co dość poważnie rzutuje na dalszy rozwój Unii Europejskiej oraz NATO.

Nazwę Macedonia aktualnie akceptuje 125 państw, w tym Polska. Nazwy nie uznają między innymi kraje takie jak Niemcy, Hiszpania, Włochy, Wielka Brytania, Australia, Kanada, Meksyk.

Tak więc już wiemy, że w Europie mamy Macedonię inaczej FYROM – kraj na półwyspie bałkańskim, ale również Macedonię – grecką krainę historyczną, która wciąż używa tej nazwy i uzurpuje sobie do niej pełne prawo. Dlatego też, jeśli już pojedziemy do któregoś z tych krajów w odwiedziny, dla własnego spokoju starajmy się nie poruszać kwestii nazewnictwa Macedonii, gdyż mimo iż konflikt powoli zdaje się zaczynać proces wygasania, nadal pozostaje tematem drażliwym dla obu stron.