ZIKA w Europie
Nie tylko Południowa Ameryka – komary roznoszące ZIKA występują również w Europie. Ostrożność należy zachować szczególnie w czasie wakacyjnych podróży.
Tego lata podróżujący na południe Europy mogą być narażeni na zarażenie wirusem ZIKA.
Analizując takie czynniki jak temperatura, możliwości reprodukcyjne owadów oraz intensywność ruchu lotniczego, niektóre kraje południowej Europy mogą znaleźć się w strefie zagrożenia wirusem. Analizę przeprowadził szwedzki Uniwersytet Umeå publikując swoje wyniki w magazynie EBioMedicine.
„Wiemy, że ciepły klimat generuje odpowiednie warunki do rozprzestrzenienia się chorób przenoszonych przez komary” komentuje współautor artykułu Joacim Rocklöv z jednostki epidemiologii i zdrowia globalnego szwedzkiego uniwersytetu.
„Pojemność wektorowa [czyli ilość osobników zdolnych do przenoszenia choroby względem potencjalnych hostów i częstotliwości ukąszenia] zależy od wielu parametrów, ale ogólnie wyższe temperatury zwiększają tempo, w jakim samice komarów kąsają, reprodukując wirusa i ryzyko jego transmisji. Obecność zasiedlonych już populacji komarów Aedes [w Europie], cieplejszy klimat i nadchodzący szczytowy moment przepływu osób podróżnych transportem lotniczym w Europie, są trzema czynnikami czyniącymi z południowej Europy podatny grunt dla ZIKA”.
Grupa naukowców przygotowała swoją analizę w oparciu o stymulacje rozprzestrzeniania się wirusa bazująca na różnicach temperatur. Podobne metody stosowano już z powodzeniem próbując przeanalizować drogi rozwoju, również przenoszonego przez komary, wirusa choroby Denga.
Obszary zagrożone wirusem ZIKA w okresie od czerwca do sierpnia. Reproduction Number określa szacowaną stopę wzrostu epidemii ZIKA, na poziomie poniżej 1 epidemia zanika. Na poziomie wyższym niż 1 epidemia wzrasta wykładniczo.
W swoich analizach naukowcy nanosili na siebie dane dotyczące miesięcznego ruchu lotniczego z terenów występowania w Europie komarów Aedes, ich zdolności reprodukcji oraz transmisji ZIKA, względem liczby ludzkiej populacji.
Podstawowe wnioski płynące z badania to, że:
- szczytowy okres ryzyka przenoszenia się wirusa ZIKA przypadać będzie między czerwcem a sierpniem, na obszarach południowej Europy zaznaczonych na poniższych mapach,
- szczytowy moment przepływu osób z kontynentu Ameryki Północnej i Południowej zbiegnie się w czasie ze szczytem możliwości transmisyjnych wirusa przez komary Aedes.
Przewidywania mogą być pomocne dla służb sanitarnych i epidemiologicznych krajów południowej Europy w ustaleniu miejsca i czasu, w jakim nastąpiło zakażenie.
Cała ocena została oparta o założenie, że europejskie komary Aedes mają ten sam potencjał do rozprzestrzeniania wirusa jak ich północno-, środkowo- i południowo- amerykańscy kuzyni.
Wzrost temperatur powoduje natomiast wydłużenie się okresu potencjalnego rozprzestrzeniania się chorób roznoszonych przez komary, rozszerzając tym samym obszary zagrożenia epidemią, zahaczając również o południową Europę. Zagrożenie dotyczy rozprzestrzeniania się egzotycznych chorób tropikalnych jakich jak ZIKA i Denga.
Komary aedes – Aedes aegypti i Aedes albopictus są w dużej mierze odpowiedzialne za transmisję ZIKA. Obydwa typy mają również szansę stać się stałymi gatunkami europejskimi. Historycznie komary tego rodzaju były obecne w Europie na początku XX wieku. Aedes aegypti zostają ostatnio obserwowane w Rosji i Gruzji, tymczasem Aedes albopictus obecne są w większości południowoeuropejskich krajów, sięgając niekiedy aż do Holandii.
Co to jest ZIKA?
Wirus ZIKA spokrewniony jest z innymi wirusami przenoszonymi przez komary, wywołującymi m.in. gorączkę denga, gorączkę Zachodniego Nilu i japońskie zapalenie mózgu.
Zakażenie wirusem przebiega najczęściej łagodnie, objawiając się umiarkowaną gorączką, bólem głowy, mięśni lub stawów, zapaleniem spojówek, ustępując zwykle po kilku dniach od zakażenia (z reguły 3-7 dni). W niektórych przypadkach mogą wystąpić powikłania w tym zespół Guillaina-Barrégo, schorzenie w którym układ odpornościowy atakuje nerwy powodując nerwobóle, niedowład mięśni, a nawet paraliż i śmierć na skutek niewydolności oddechowej.
Choroba jest szczególne niebezpieczna dla kobiet w ciąży, mogąc powodować u dzieci tzw. małogłowie. Od października ubiegłego roku zanotowano ponad 4 tysiące przypadków dzieci urodzonych z tą wadą.
Dziecko urodzone z małogłowiem. Zdjęcia: Felipe Dana / AP
Naukowcy wskazują, że choroba może być również przenoszona drogą płciową. Jak na razie nie udało się opracować skutecznej szczepionki na wirusa.
Komisja Europejska uruchomiła stronę internetową poświęconą zagrożeniu wirusem ZIKA (dostępna jest w języku angielskim).
Na stronach Ministerstwa Zdrowia również jest dostępna informacja dla osób podróżujących do ciepłych krajów. Warto się z nią zapoznać.
