5 nieoczywistych ciekawostek o karaluchach

Karaluchy – od samej nazwy tego insekta niektórym z nas robi się słabo. Dziś przyjrzymy się jednak rzeczom, które mogą nas zaskoczyć. Okazuje się bowiem, że moglibyśmy się od nich wiele nauczyć. Wiemy też, jak bardzo skutecznie się ich pozbyć, o czym opowiemy w tym odcinku. Zapraszamy.

 

1. Karaluchy mają swoje dzielnice i tworzą w nich „getta”

Okazuje się, że karaluchy mają bardzo mocne powiązania socjalne. Badania przeprowadzone w Nowym Jorku pokazują, że karaluchy zasiedlające poszczególne części miasta w ogóle się ze sobą nie mieszają. Każda z karaluchowych dzielnic utrzymuje swoje granice. To rzuca zupełnie nowe światło na te zwierzęta, bo do tej pory myśleliśmy, że karaluchy po prostu rozprzestrzeniają się w każdym dowolnym kierunku i podbijają nowe terytoria, nie zważając na nic.

W rzeczywistości jednak ograniczają się do miejsc, w których się wychowały i starają się ich nie opuszczać. Badania kodu genetycznego pokazały, że przedstawiciele różnych grup karaluchów różnią się między sobą i utrzymują te rozgraniczenia, nie chcąc się mieszać z przedstawicielami innych dzielnic. Jak widać, to już doprowadziło do różnic genetycznych wewnątrz jednego tylko miasta, a w przyszłości może doprowadzić do wyodrębnienia zupełnie różnych podgatunków. Musimy więc mieć na uwadze, że za parędziesiąt lat będziemy mogli rozpoznać, skąd jest dany karaluch na podstawie jego budowy, czy zachowania i tym sposobem będziemy mieli podgatunki karaluchów noszące nazwy dzielnic, w których występują.

 

2. Kiedy oddzielimy karalucha od jego grupy, będzie czuł się samotny i może się nawet z tego powodu pochorować

Wiemy już, że karaluchy są zwierzętami bardzo socjalnymi i tworzą większe grupy. W drodze innych badań udało się określić, że ta „socjalność” i działanie w grupie jest dla karaluchów bardzo ważną częścią życia. Kiedy wyciągniemy jednego karalucha z jego naturalnego środowiska, zacznie on odczuwać tęsknotę za swoją „paczką”. To może doprowadzić do szeregu dziwnych i nienaturalnych zachowań. Karaluch pozostawiony bez swojej rodziny traci wiele ze swoich zdolności przetrwania. Zaczyna podejmować dziwne decyzje i zaczyna się nieco gubić w otaczającym go świecie. To prowadzi do pewnego rodzaju depresji, której efektem jest np. brak apetytu.

 

3. Karaluchy są gatunkiem synantropijnym, co oznacza, że mogą przeżyć tylko w środowisku zmienionym przez człowieka

Na świecie istnieje przeszło 4 600 gatunków i podgatunków karaluchów, z czego tylko 30 to insekty, które żyją wśród ludzi. Te ostatnie są jednak najbardziej rozpowszechnione i widujemy je najczęściej. Co ciekawe, gdyby zostawić je samym sobie nie przetrwałyby bez naszej obecności. Dzieje się tak z dwóch względów. Pierwszym jest to, że żywią się one odpadkami produkowanymi przez ludzi. Gdyby ludzie opuścili dane miejsce, to w ciągu najbliższych miesięcy i lat źródło pożywienia by się po prostu skończyło i kolonie insektów przestałyby istnieć.

Drugim względem jest temperatura. Karaluchy niemal wszystkich gatunków nie są w stanie wytrzymać temperatur spadających poniżej zera, więc nie są w stanie zasiedlać np. Polski, w której temperatura spada co roku do -20° C. Mimo wszystko karaluchy występują w polskich miastach, a dzieje się tak dlatego, że utrzymujemy świetne i przede wszystkim ciepłe środowisko, w którym mogą się rozwijać. Podziemne tunele utrzymują naturalnie stałą temperaturę 8° C, a w wielu miejscach są dodatkowo ogrzewane np. spuszczaną z domów ciepłą wodą, czy sąsiedztwem gorących rur z elektrociepłowni. Jak widać, tworzymy doskonałe środowisko dla karaluchów, a bez nas by w nim nie przeżyły.

 

4. Karaluchy potrafią podejmować decyzje grupowe

Wiemy już wiele o socjalnych zachowaniach karaluchów. Kolejną bardzo ciekawą obserwacją jest to, że potrafią podejmować decyzje w grupie. W eksperymencie, który to pokazuje, w jednym miejscu umieszczono 50 karaluchów. Przestrzeń badania wyposażona była w 3 kryjówki, jednak każda z nich mogła pomieścić jedynie 40 osobników. Karaluchy po sprawdzeniu terenu i kilku próbach zaczęły wymieniać między sobą informacje. Wspólnie zdecydowały, że podzielą się na dwie grupy po 25 sztuk i zajmą dwie kryjówki. Trzecia pozostała pusta. Dzięki takim obserwacjom możemy lepiej rozumieć prawa, jakimi posługuje się natura. Możemy też zupełnie inaczej spojrzeć na zwierzęta, które jeszcze do niedawna miały być tymi stworzeniami, które nie potrafią myśleć i nie mają uczuć. Dziś wiemy, że jest dokładnie na odwrót.

 

5. Kocimiętka to naturalny wróg karaluchów

To zadziwiające i bardzo proste. Substancja zawarta w kocimiętce, która wprawia koty w euforyczne nastroje, to nepetalakton. To organiczny związek chemiczny, który działa pozytywnie na koty i bardzo mocno odstrasza karaluchy.

Zapach kocimiętki jest tak mocny, że wystarczy zasadzić kilka sztuk wokół domu, żeby pozbyć się niechcianych insektów i przy okazji zostać ulubionym gospodarzem wszystkich okolicznych kotów. Co ciekawe, wyodrębniony z roślin czysty nepetalakton działa na karaluchy nawet 100 razy skuteczniej niż DEET – najmocniejszy środek owadobójczy dostępny na rynku.

 

W poprzednim odcinku dowiedzieliśmy się, czy żółw może wyjść ze swojego pancerza. Sprawdź to!