Zorza polarna

Zorze polarne to niezwykłe widowiska na niebie, które można obserwować w specyficznych warunkach, tylko z określonych lokalizacji.

Czy na pewno wiecie, w jaki sposób i dlaczego powstają zorze polarne?

Zorza polarna jest efektem świetlnym, wywołanym przez zderzenie naładowanych elektrycznie cząstek słonczego wiatru z ziemską atmosferą, a dokładnie azotem i tlenem. W efekcie wymieszania możemy zaobserwować wokół biegunów niezwykłe widowisko.

Zorze, które występują na półkuli północnej, są nazywane aurora borealis a na południu aurora australis. Naukowcy zauważyli, że w większości przypadków północne i południowe zorze są swoimi lustrzanymi odbiciami, które występują w tym samym czasie, w podobnych kształtach i kolorach.

Widziane z kosmosu przybierają kształt owalu o nieregularnym kształcie, układając się nad polami magnetycznymi ziemi.

Zorza może przyjmować różne barwy, chociaż najbardziej powszechna jest zielona. Kolory takie jak czerwony, żółty, niebieski i fioletowy są dostrzegane sporadycznie. Przybierają różne kształty, począwszy od małych plam światła, które pojawiają się znikąd, aż po serpentyny, łuki, falujące „zasłony” lub strzeliste promienie, które rozświetlą niebo niesamowitym blaskiem.

Co powoduje zorze?

Są one wynikiem zderzania się cząstek gazów atmosfery ziemskiej z naładowanymi elektrycznie cząsteczkami wyrzuconymi ze słońca. Różnice w kolorach wynikają z rodzaju gazu, który wchodzi w reakcję. Najpopularniejszy kolor – zielony, powstaje w zetknięciu z cząsteczkami tlenu na wysokości 60 mil nad ziemią. Rzadsze czerwone są wywołane przez tlen z wysokich partii atmosfery znajdujących się do 200 mil nad ziemią. Zorze niebieskie lub filetowe powstają w wyniku zmieszania z azotem.

Związek między aktywnością słońca a zorzą podejrzewano już w 1880 roku. Dopiero jednak dzięki badaniom z lat ’50 wiemy dokładnie, że to protony i elektrony wyrzucane przez słońce w kierunku ziemi są odpowiedzialne za to zjawisko.

Zorza jest szczególnie intensywna po dużych rozbłyskach słonecznych, gdyż wyrzucane są wtedy większe ilości cząstek w przestrzeń kosmiczną. Większość z nich nie dociera do powierzchni ziemi, gdyż zawczasu zostają one odpowiednio przekierowane przez pole magnetyczne (tworząc wokół ziemi tzw. magnetosferę). Jednak siła pola jest słabsza na samych biegunach, dlatego tam niektóre cząsteczki wchodzą w interakcję z gazami z atmosfery, tworząc malownicze zjawisko.

Gdzie najlepiej oglądać zorze?

Jako iż pojawia się w pobliżu biegunów najlepiej udać się jak najbliżej Antarktydy. W Europie dobry miejscem jest Skandynawia, a zwłaszcza obszary Laponii, rozciągające się na terenie Norwegii, Szwecji i Finlandii. Również Islandia oraz południowe krańce Grenlandii będą odpowiednie na obserwację zorzy.

Czasem, słoneczne wybuchy są tak silne, że zdarza się, że można ją zobaczyć również na średnich szerokościach geograficznych, a nawet w okolicach równika! W ubiegłym roku mieszkańcy Trójmiasta mogli podziwiać zieloną zorzę nad Bałtykiem aż dwa razy w jednym roku – w marcu i listopadzie.

Jeśli chcemy zapewnić sobie najlepszy możliwy widok, powinniśmy się udać za miasto, ponieważ zanieczyszczenie powietrza może skuteczne zepsuć widowisko.

Dobrze również wdrapać się na jakieś wzgórze – znaleźć się stosunkowo wysoko nad poziomem morza, w miejscu zapewniającym widok w kierunku północnym. Im dalej od bieguna, tym niżej na horyzoncie pojawi się zorza. Oczywiście, jeśli na niebie są chmury, możecie zapomnieć o wszystkich powyższych wskazówkach, ponieważ niczego nie zobaczycie.

Najlepszym czasem do obserwacji jest zima – krótkie dni i wszechogarniający mrok sprzyjają widoczności – optymalny czas to między 22.00 a 2 w nocy.

Niezaprzeczalne piękno zórz polarnych

 

Źródła: wikipedia | phys.uaf.edu