Największy model Układu Słonecznego rozciągaja się na ponad 900 km

Dzięki swojej ogromnej skali może prezentować autentyczne proporcje układu planetarnego.

Każde dziecko wie jak wygląda nasz układ słoneczny. Jednak w szkolnych modelach i schematycznych rysunkach kryje się jeden problem – zakłamują one proporcję w odległościach pomiędzy poszczególnymi planetami.

Aby zmieścić cały układ na jednym arkuszu graficy tworzą schematyczne uproszczenia, które nie oddają rzeczywistego ogromu skali, zbliżając do siebie nieproporcjonalnie narysowane planety. Chcąc uwzględnić autentyczne odległości pomiędzy obiektami, mogłoby jednak nie starczyć miejsca, by pomieścić w jednym budynku prawidłowo skonstruowany układ słoneczny.

O tym jak jest on rozległy możemy przekonać się studiując największy na świecie model rozciągający się na 950 km wzdłuż całej Szwecji!

Szwedzki Układ Słoneczny jest największym modelem naszego układu planetarnego na świecie, zbudowanym w skali 1:20 milionów. Centrum układu, a więc symbolicznym Słońcem, jest budynek Globe Arena w Sztokholmie, który jest również największym kulistym budynkiem na świecie.

Planety są kolejno umieszczone z uwzględnieniem ich wielkości oraz proporcjonalnej odległości w różnych częściach kraju.

Planety wewnętrzne – Merkury, Wenus, Ziemia i Mars „zmieściły się” ulokowane w Sztokholmie. Jowisz został umieszczony na oddalonym o 40 km od stolicy Międzynarodowym Lotnisku Arlanda . Zewnętrzne planety podążając w tym samym kierunku zostały kolejno umieszczone: Saturn w Uppsali, Uran w Lövstabruk, Pluton (w czasach kiedy powstawał model Pluton uważany był jeszcze za planetę) w Delsbo 300 km od Globe Arena.

Model jednak nie kończy się tylko na planetach lecz rozciąga się dalej aż do tzw. Szoku Końcowego, wyznaczającego koniec heliosfery, czyli obszaru oddziaływania słonecznego wiatru. Miejsce to znajduje się aż 950 km od schematycznego Słońca.

Słońce

Największa na świecie sferyczna budowla ma 110 metrów średnicy kopuły, Globe Arena w Sztokholmie, znana również jako Ericsson Globe, reprezentuje Słońce w Szwedzkim Układzie Słonecznym.

Merkury

Merkury (25 cm średnicy) jest umieszczony w Muzeum Miejskim w Sztokholmie, 2900 metrów od Globe.

Metalowa kula jest elektrycznie podgrzewana aby podkreślić niezwykle wysoką temperaturę na powierzchni planety, a przynajmniej na jej nasłonecznionej stronie.

Wenus

Wenus (62 cm średnicy) jest umieszczona w wydziale Royal Institute of Technology, 5500 metrów od Globe.

Model wykonany przez amerykańskiego artystę Daniela Obertiego został odsłonięty 8 czerwca 2004 podczas tranzytu Wenus. Niestety spadł on z piedestału i roztrzaskał się 11 czerwca 2011. Kolejny model znajduje się w Observatory Museum.

Ziemia

Ziemia (65 cm średnicy) znajduje się w szwedzkim Muzeum Historii Naturalnej (Cosmonova), 7600 m od Globe.

Szczegółowy model Księżyca (liczący 18 cm średnicy) jest przymocowany do jednego z filarów, bardzo blisko sufitu, w hali biletowej na zewnątrz Planetarium Cosmonova w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Sztokholmie.

Mars

Mars (35 cm średnicy) znajduje się w centrum handlowym Mörby w Danderyd, na przedmieściach Sztokholmu.

Model wykonany z miedzi przez fińskiego artystę Heikki Haapanen, znajduje się 11,6 km od Globe.

Jowisz

Jowisz (7,3 m średnicy) był do tej pory przedstawiany jako rabatka na trawniku na terenie Sky City na lotnisku Arlanda w Sztokholmie 40 km od Globe.

Kwiaty poukładane były tak, by reprezentować różne strefy gigantycznej planety gazowej. Zostały jednak usunięte ze względu na nowo powstałe na trenie lotniska budynki; istnieją jednak plany budowy modelu 3D.

Saturn

Saturn (6,1 m średnicy) będzie reprezentowany przez koronę szkolnego planetarium w Uppsali, gdy budynek zostanie ukończony.

Na razie jedynym elementem jest model księżyca Titana, który w 2010 roku został zamontowany w Celsius House w centrum Uppsali 73 km od Globe. W miejscu tym w XVIII wieku żył i pracował astronom Anders Celsius.

Uran

Symbolicznym model Urana zamontowany jako element placu zabaw został otwarty w październiku 2012 roku w Lövstabruk 146 km od Globe. Poprzedni model został zdewastowany.

W niedalekim miasteczku Forsmark znajduje się elektrownia jądrowa, w której elementy pierwiastka Uranu odgrywa ważną rolę. W modelu uwzględnione jest niezwykłe nachylenie osi planety.

Neptun

Model Neptuna (2,5 m średnicy) znajduje się nad rzeką Söderhamnsån w Söderhamn, w nadmorskim mieście z tradycją rybołówstwa i żeglugi, odnosząc się tym sposobem do Neptuna jako boga mórz.

Umieszczony 229 km od Globe model wykonany jest z akrylu, nocą świeci niebieskim światłem.

Pluton

Pluton (12 cm średnicy) i jego księżyc Charon są umieszczane w pobliżu jeziora Dellen w Delsbo, 300 km od Globe.

Dwa jeziora powstały na skutek uderzenia meteorytu 90 milionów lat temu. Dwuelementowa rzeźba składająca się z filarów podtrzymujących kule, wykonana została z rzadkiego minerału powstałego w tym miejscu na skutek uderzenia meteorytu.

Szok końcowy

Szok Końcowy oznacza krawędź heliosfery, na której wiatr słoneczny zwalnia do prędkości mniejszej od prędkości dźwięku. Jak na razie istnieją jedynie podstawy dla rzeźby reprezentującej tę symboliczną granicę.

Rzeźba stanie na Instytucie Fizyki Kosmicznej, 950 km od Globe, w Kirunie, za kołem podbiegunowym.

W Polsce Układ Słoneczny o takich proporcjach niestety by się nie zmieścił.