Szokujące zdjęcia pokazują jak (prawie) zniknęło Morze Aralskie

W roku 1960 roku Związek Radziecki podjął się realizacji dużego projektu nawodnienia suchych stepów Kazachstanu, Uzbekistanu, i Turkmenistanu. Dwie główne rzeki regionu, zasilane przez topniejący lód i opadów z dalekich gór, użyto do transformacji pustyni w gospodarstwa rolne.

Zanim rozpoczęto projekt, rzeki Syr Daria i Amu Darya spływay z gór, na końcu łącząc się ze sobą i tworząc ogromne jezioro – Morze Aralskie. Było to kiedyś czwarte co do wielkości jezioro na świecie.

Rosjanom udało się nawodnienie pustyni, kosztem zdewastowanie Jeziora Aralskiego.

Ta seria satelitarnych zdjęć udostępnionych przez NASA dokumentuje szokujące zmiany.

Pierwsze zdjęcia wykonano w 200 roku. Już wtedy jeziora prawie nie było. Czarnym konturem na zdjęciach zaznaczono linię brzegową, jaką miało w 1960 roku, przed ingerencją rosyjską.

Północne Morze Aralskie (nazywane też czasem Małym Jeziorem) oddzieliło się od południowej części tzw. Dużego Jeziora, które z kolei rozdzieliło się na dwa mniejsze zbiorniki – wschodni i zachodni, luźno ze sobą połączone. Rok później połączenie to zostało zerwane.

W latach 2005-2009 susza odcięła jezioro od rzeki Amu Darya.

Kolejne 5 lat to na przemian lata suche i mokre. Poziom wód się zmieniał.

Całkowite wyschnięcie części morza nastąpiło na skutek suszy w 2014 roku. Wywarło to ogromny wpływ na życie miejscowej ludności. Zaniknęło rybołówstwo, pozbawiając mieszkańców źródła dochodu i pożywienia.

Wysychając, woda stawała się coraz bardziej słona i zanieczyszczona. Muł z dna zamieniał się w pył, zanieczyszczony nawozami i pestycydami. Wiatry nanosząc go na pola, przyczyniły się do degradacji gleby. Zagrożone zostało nawet życie ludzi zamieszkujących pobliskie tereny.

Niektóre państwa podjęły dramatyczną próbę ratowania zbiornika. W 2005 roku Kazachstan ukończył budowę tamy między północną a południową częścią jeziora. Był to „wyrok śmierci” dla południowej części, którą uznano za niemożliwą do uratowania. Wszystkie wysiłki skierowano w stronę części południowej, i to do niej skierowano ujście Syr Darya. Zabiegi poprawiły stan jeziora, poziom wody ustabilizował się.

Jednak degradacja środowiska jaka nastąpiła jest praktycznie niespotykana na skalę globalną.