8 lat temu

Teleskop Hubble’a zarejestrował śmierć gwiazdy podobnej do naszego Słońca

Nasze Słońce w końcu, podobnie jak  NGC 2440, wypali się i zamieni w kosmiczny popiół. Nastąpi to nie wcześniej niż za 5 miliardów lat.

ngc2440_hst_c720

NGC 2440. Źródło: NASA, ESA, K. Noll (STScI), Hubble Heritage Team (STScI / AURA) | APOD

Zdjęcie wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a, pokazuje kolorowe „ostatnie hurra” gwiazdy podobnej do naszego Słońca. 

Gwiazda kończy swoje życie, oddając swoje zewnętrzne warstwy gazu, które tworzą kokon wokół pozostającego rdzenia gwiazdy. Ultrafioletowe światło z umierającej gwiazdy powoduje blask.

Spalona gwiazda nazywana jest białym karłem.

Jądro, nie produkując energii, stopniowo ochładza się wypromieniowując nagromadzone ciepło. Zmniejszone ciśnienie promieniowania po ustaniu reakcji termojądrowych we wnętrzu sprawia, że obiekt zapada się pod własnym ciężarem osiągając ogromną gęstość – oznacza to, że gwiazda o masie Słońca staje się wówczas kulą o promieniu porównywalnym z ziemskim.

ngc2440d_hst

NGC 2440 w fałszywych kolorach. W centrum zdjęcia gwiazda będąca białym karłem. Źródło: H. Bond (STScI), R. Ciardullo (PSU), WFPC2, HST, NASA | APOD

Dalszemu zapadaniu białego karła przeciwstawia się jedynie ciśnienie materii, w tym elektronów. Maksymalna masa stabilnego białego karła nazywana jest granicą Chandrasekhara, po jej przekroczeniu biały karzeł wybucha jako supernowa typu Ia lub (hipotetycznie) w procesie tzw. cichej supernowej, pozostawiając po sobie gwiazdę neutronową.

W Drodze Mlecznej jest pełno takich gwiazd, nazwanych mgławicami planetarnymi.

Te obiekty nie mają jednak nic wspólnego z planetami. Osiemnasto- i dziewiętnastowieczni astronomowie nadali im tą nazwę, ponieważ widziane przez małe teleskopy, przypominały dyski odległych planet Urana i Neptuna.

Mgławica planetarna w tym zdjęciu jest nazywana NGC 2440. Biały karzeł w centrum NGC 2440 jest jednym z najgorętszych. Temperatura jego powierzchni wynosi ponad 200’000 stopni Celsjusza.

Chaotyczna struktura mgławicy sugeruje, że gwiazda traci swoją masę epizodycznie. Podczas każdego wybuchu, gwiazda wydala materiał w innym kierunku. Widać to na zdjęciu w postaci dwóch formacji przypominających płatki kwiatka.   Mgławica jest również pełna chmur pyłu, z których niektóre tworzą długie, ciemne smugi.

Materiał wyrzucony przez gwiazdę świeci w różnych kolorach w zależności od składu, gęstości i odległości do gorącej gwiazdy centralnej.Niebieski oznacza hel,niebiesko-zielony – tlen i azot, czerwony – wodór.

NGC 2440 leży około 4000 lat świetlnych od Ziemi w kierunku Konstelacji Rufy.

Obserwowanie śmierci gwiazdy, tak podobnej do naszego Słońca, daje naukowcom możliwość wyobrażenia sobie przyszłości naszego Układu Słonecznego.